Thời kỳ 1976-1985 tốc độ tăng trưởng kinh tế nước ta bình quân hàng năm chỉ đạt 2.0%, trong khi tốc độ tăng dân số bình quân hàng năm 2.4%, cho nên mức thu nhập bình quân đầu người giảm bình quân 0.4% mỗi năm. Trong những năm đó, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng thấp, làm không đủ ăn và dựa vào nguồn lực bên ngoài ngày càng lớn. Nhu cầu cơ bản của người dân thành thị được đảm bảo bằng chế độ tem phiếu, sự khác nhau trong tiền lương danh nghĩa giữa những người làm công ăn lương trở nên không đáng kể. Ở nông thôn, hầu hết nông dân đều là xã viên hợp tác xã nông nghiệp, nhu cầu cơ bản của họ cũng được bảo đảm bằng chế độ phân phối theo định suất (phụ thuộc chủ yếu vào số khẩu trong gia đình). Vì vậy, chế độ phân phối mang nặng tính chất bình quân, cào bằng. Động lực không còn, công bằng xã hội bị vi phạm nghiêm trọng, kinh tế nước ta rơi vào khủng hoảng nặng nề.
