Như chúng ta đã biết, tiếp theo giai đoạn cạnh tranh tự do, chủ nghĩa tư bản phát triển lên giai đoạn cao hơn là giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước. Nhà nước tư bản ra đời đó là một tất yếu của lịch sử và nó đã trải qua nhiều hình thái phát triển khác nhau. Thực chất, đây là những nấc thang mới trong quá trình phát triển và điều chỉnh của chủ nghĩa tư bản về cả lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất để thích ứng với những biến động mới trong tình hình kinh tế- chính trị thế giới từ cuối thể kỷ XIX và đầu thế kỉ XX cho đến nay. Sự ra đời và phát triển của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là mặt biến đổi quan trọng trong quan hệ quản lý và là đặc điểm nổi bật của chủ nghĩa tư bản đương đại. Đầu thế kỷ XX Lê Nin đã chỉ rõ: chủ nghĩa tư bản độc quyền thành chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là một khuynh hướng tất yếu, nhưng mãi đến những năm 50 của thế kỷ XX thì chủ nghĩa tư bản nhà nước mới trở thành một thực thể rõ ràng và là một đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa tư bản đương đại. Như vậy việc nghiên cứu và giải quyết câu hỏi “ Những biểu hiện mới của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước trong những năn gần đây” sẽ giúp hiểu rõ chúng ta hơn về vấn đề trên.
