Phân tích chùm là việc nhóm các phần tử trong tập hợp đã cho thành các chùm sao cho các phần tử trong cùng chùm tương tự nhau theo những dấu hiệu nào đó. Khi chùm được xây dựng, những phần tử trong cùng một chùm sẽ có sự tương tự nhiều hơn so với những phần tử của chùm khác.
Có rất nhiều ứng dụng trong y học, kinh tế, kỹ thuật, xã hội,
Trong phân tích chùm truyền thống (không mờ), các nhà khoa học đã nghiên cứu các phương pháp phân tích chùm thứ bậc và không thứ bậc với các tiêu chuẩn đánh giá khác nhau như khoảng cách hay độ rộng chùm. Tuy nhiên các phương pháp phân tích chùm không mờ đòi một phần tử phải thuộc hoặc không thuộc một chùm một cách rõ ràng, điều này không thực sự hợp lý khi trong thực tế có nhiều phần tử nằm ở những vị trí “nhạy cảm” đan xen giữa các chùm.
