Trong thực tếta thường nói máy bay bay trên trời, ôtô chạy trên đường Trong vật lý,
người ta gọi chung các hiện tượng đó là chuyển động.
1. Chuyển động.
Theo định nghĩa, chuyển động của một vật là sựchuyển dời vịtrí của vật đó đối với các vật
khác trong không gian và thời gian. Đểxác định vịtrí của một vật chuyển động, ta phải xác định
khoảng cách từvật đó đến một vật (hoặc một hệvật) khác được qui ước là đứng yên.
Nhưvậy, vịtrí của một vật chuyển động là vịtrí tương đối của vật đó so với một vật hoặc
một hệvật được qui ước là đứng yên. Từ đó ngừơi ta đưa ra định nghĩa vềhệqui chiếu.
Vật được qui ước là đứng yên dùng làm mốc đểxác định vịtrí của các vật trong không gian
đựơc gọi là hệqui chiếu.
Đểxác định thời gian chuyển động của một vật, người ta gắn hệqui chiếu với một đồng hồ.
Khi một vật chuyển động thì vịtrí của nó so với hệqui chiếuthay đổi theo thời gian.
Vậy chuyển động của một vật chỉcó tính chất tương đốitùy theo hệqui chiếu được chọn, đối
với hệqui chiếu này nó là chuyển động, nhưng đối với hệqui chiếu khác nó có thểlà đứng yên.
2. Chất điểm, hệchất điểm, vật rắn.
Bất kỳvật nào trong tựnhiên cũng có kích thước xác định. Tuy nhiên, trong nhiều bài toán
có thểbỏqua kích thước của vật được khảo sát. Khi đó ta có khái niệm vềchất điểm: Chất điểm
là một vật mà kích thước của nó có thểbỏqua trong bài toán được xét.
Kích thước của một vật có thểbỏqua được khi kích thước đó rất nhỏso với kích thước của
các vật khác hay rất nhỏso với khoảng cách từnó tới các vật khác. Vậy, cũng có thể định nghĩa:
Một vật có kích thước nhỏkhông đáng kểso với những khoảng cách, những kích thước mà
ta đang khảo sát được gọi là chất điểm.
Nhưvậy, tùy thuộc vào điều kiện bài toán ta nghiên cứu mà có thểxem một vật là chất
điểm hay không. Ví dụkhi xét chuyển động của viên đạn trong không khí, chuyển động của quả
đất chung quanh mặt trời, ta có thểcoi viên đạn, quả đất là chất điểm nếu bỏqua chuyển động
quay của chúng.
