Hoạt động kiểm toán tuy mới xuất hiện ở nước ta hơn 15 năm nhưng ngày
càng đóng một vai trò hết sức quan trọng trong quá trình phát triển của nền kinh tế
thị trường. Cùng với sự mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, sự phức tạp của công
tác kế toán và nhu cầu công khai hóa các thông tin tài chính của doanh nghiệp ngày
càng tăng. Dịch vụ kiểm toán được coi là một trong những dịch vụ có tính chuyên
nghiệp cao và có ý nghĩa rất lớn trong việc góp phần tạo lập môi trường kinh doanh
lành mạnh và hiệu quả trong nền kinh tế thị trường. Hoạt động của kiểm toán độc
lập không chỉ tạo niềm tin cho những người quan tâm đến tình hình tài chính của
doanh nghiệp mà còn giúp các doanh nghiệp củng cố hoạt động tài chính kế toán,
đồng thời góp phần nâng cao năng lực và hiệu quả của quản lý.
Ước tính kế toán là một bộ phận của BCTC đồng thời cũng là một vấn đề
mới đối với kế toán và kiểm toán Việt Nam. Ước tính kế toán dựa vào xét đoán của
đơn vị và ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh, nghĩa vụ Thuế thu nhập
doanh nghiệp đối với Nhà nước nên dễ bị xử lý chủ quan theo hướng có lợi cho đơn
vị. Ước tính kế toán còn liên quan đến nhiều khoản mục trong BCTC, do vậy việc
kiểm toán các ước tính kế toán có vị trí rất quan trọng trong các cuộc kiểm toán
BCTC. Nhưng do bản thân các ước tính kế toán là các con số xấp xỉ nên việc thực
hiện kiểm toán, đánh giá các chênh lệch, khác biệt khi kiểm toán các ước tính kế
toán là khó hơn so với khi thực hiện kiểm toán những chỉ tiêu khác.
Khóa luận tốt nghiệp gồm ba phần chính:
Phần I: Lý luận chung về kiểm toán các ước tính kế toán trong kiểm toán báo
cáo tài chính.
Phần II: Thực trạng kiểm toán các ước tính kế toán do Công ty TNHH Kiểm
toán Mỹ thực hiện.
Phần III: Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kiểm toán các ước tính kế
toán của công ty ABC do Công ty TNHH Kiểm toán Mỹ thực hiện.
PHẦN I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM TOÁN CÁC ƯỚC TÍNH KẾ TOÁN TRONG
KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.1. Khái quát chung về kiểm toán báo cáo tài chính
Có thể khái quát: “Kiểm toán là hoạt động xác minh và bày tỏ ý kiến về thực
trạng hoạt động cần được kiểm toán bằng hệ thống phương pháp kỹ thuật của kiểm
toán chứng từ và kiểm toán ngoài chứng từ do các KTV có trình độ nghiệp vụ tương
xứng thực hiện trên cơ sở hệ thống pháp lý có hiệu lực.”
Tính chất của kiểm toán BCTC là quá trình thu thập và đánh giá các BCTC
nhằm kiểm tra và xác nhận tính trung thực và tính hợp lý của BCTC cũng như xem
xét BCTC có phù hợp với nguyên tắc, chuẩn mực kế toán và các yêu cầu của pháp
luật hay không? (Theo GS.TS Vương Đình Huệ - Giáo trình kiểm toán - Học viện
Tài chính)
Kiểm toán BCTC là hoạt động xác minh và bày tỏ ý kiến về BCTC của các
thực thể kinh tế do các KTV có trình độ và nghiệp vụ tương xứng đảm nhận và dựa
trên hệ thống pháp lý có hiệu lực.
Đối tượng của kiểm toán BCTC là các BCTC. Theo VSA 200, “BCTC là hệ
thống báo cáo được lập theo chuẩn mục và chế độ kế toán hiện hành (hoặc được
chấp nhận) phản ánh các thông tin kinh tế, tài chính chủ yếu của đơn vị”.
“Mục tiêu của kiểm toán BCTC là giúp cho KTV và công ty kiểm toán đưa
ra ý kiến xác nhận rằng BCTC có được lập trên cơ sở chuẩn mực và chế độ kế toán
hiện hành hoặc được chấp nhận, có tuân thủ pháp luật liên quan và có phản ánh
trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu hay không” (trích dẫn từ VSA
200).
Các cuộc kiểm toán nói chung và kiểm toán BCTC nói riêng thường được
tiến hành theo qui trình gồm ba giai đoạn (sơ đồ dưới đây).
