Ngân Hàng Ngoại Thương Việt Nam được thành lập theo Nghị định 115/CP ngày 30/12/1962, tiền thân là Cục Quản Lý Ngoại Hối của Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam với tên giao dịch là Bank For Foreign Trade Of Viet Nam, viết tắt là VCB hay VIETCOMBANK và chính thức đi vào hoạt động ngày 01/04/1963.
Trong những năm 1963-1989 đây là giai đoạn nền kinh tế đất nước phát triển hết sức khó khăn do những điều kiện lịch sử vốn có của nó. Trong giai đoạn này, một trong những nhiệm vụ đặt ra cho Ngân Hàng Ngoại Thương là phải bằng mọi cách điều khiển cán cân thanh toán quốc tế, bảo đảm an toàn vốn ngoại hối của đất nước, phục vụ kháng chiến chống Mỹ và vượt qua cấm vận của nước ngoài. Kết quả nghiệp vụ kinh doanh lúc đó đã tích lũy được 35 triệu USD lãi ròng, Ngân Hàng Ngoại Thương trở thành trung tâm thanh toán quốc tế, nơi tiếp nhận, ký nhận vay viện trợ của World Bank, nguồn vốn ODA và trở thành đại lý cho Chính Phủ trong quan hệ thanh toán vay nợ viện trợ. Trong suốt thời kỳ khó khăn đó, Ngân Hàng Ngoại Thương không chỉ thực hiện chức năng trung tâm thanh toán xuất nhập khẩu và tín dụng Quốc tế mà còn được Nhà nước giao quản lý toàn bộ vốn ngoại tệ của đất nước.
Từ những năm 1990 đến nay, Ngân Hàng Ngoại Thương đã đổi mới chính sách cho vay, huy động vốn và trở thành Ngân Hàng Thương Mại Quốc Doanh có nguồn vốn lớn nhất Việt Nam.
Hoạt động tín dụng của Ngân Hàng Ngoại Thương với tỷ trọng gần 80% đầu tư tín dụng phục vụ đối tượng Doanh nghiệp Nhà nước, góp phần cung cấp lượng vốn đáng kể phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn của quốc gia như bưu chính viễn thông, điện lực, than, dầu khí, hoạt động tín dụng của Vietcombank đang thực hiện Đề án tái cơ cấu với mục tiêu đa dạng hóa loại hình dịch vụ phải mở rộng diện cho vay tín dụng.
