Chửa ngoài tửcung (CNTC) hay còn được gọi là chửa lạc chỗlà trường hợp
trứng đã được thụ tinh nhưng không làm tổ và phát triển ở buồng tử cung. Bình
thường trứng được thụtinh ở1/3 ngoài của vòi trứng, rồi di chuyển vềbuồng tử
cung đểlàm tổ. Nếu trứng không di chuyển, hoặc di chuyển vềhướng tửcung rồi
dừng lại giữa đường, hoặc bị đẩy ra ngoài vòi trứng đểlàm tổtại buồng trứng hay
trong ổbụng, sẽgây ra chửa ngoài tửcung [16].
Chửa ngoài tửcung là một cấp cứu sản khoa cần phải được chẩn đoán và xử
trí kịp thời nếu không có thểdẫn đến vỡ khối chửa và gây ngập máu trong ổbụng,
gây tửvong mẹ. Có tới 9% tửvong ởphụnữcó thai trong vòng 3 tháng đầu là do
CNTC vỡ [29]. CNTC là nguyên nhân quan trọng gây ra bệnh và tửvong mẹ trên
toàn Thế Giới [77]. Cho dù hiện nay có những tiến bộ đáng kểvềy khoa trong việc
chẩn đoán và điều trị, CNTC vẫn là nguyên nhân chính trong tửvong mẹtrong giai
đoạn 3 tháng đầu thai kỳ. ỞViệt Nam, CNTC là một biến chứng nguy hiểm gây tử
vong cao ởphụnữcó thai, phương pháp điều trịcơbản hiện tại ở Việt Nam vẫn là
phẫu thuật, đặc biệt là các phẫu thuật cấp cứu khi có vỡCNTC.
Đại Từ là một huyện miền núi của tỉnh Thái Nguyên với dân sốlà 167.988
bao gồm nhiều dân tộc sinh sống. Trong huyện có một bệnh viện huyện và 31 trạm
y tếxã, bệnh viện huyện đã phải tiếp nhận những trường hợp CNTC vỡvào mổcấp
cứu trong tình trạng nguy kịch, với những tình huống này các bác sỹcũng còn rất
ngần ngại khi phải xửtrí.Trong những trường hợp phát hiện CNTC sớm (chưa vỡ)
họ đều giới thiệu chuyển tuyến trên điều trị. Cảbệnh viện chỉcó 1 máy siêu âm
phục vụkhoảng hơn 100 bệnh nhân/ngày. Chưa có ai sửdụng siêu âm đầu dò âm
đạo đểchẩn đoán CNTC ở Đại Từ. Do vậy, việc chẩn đoán CNTC sớm còn gặp
nhiều khó khăn. Câu hỏi đặt ra làm sao đểcó thểchẩn đoán sớm CNTC, xửtrí sớm
đểcó thểgiảm thiểu tối đa hậu quảcủa CNTC gây ra cho phụnữtuổi sinh đẻnói
riêng cũng nhưchất lượng dân sốhuyện Đại Từnói chung?
