Từ năm 1858, thực dân Pháp xâm lược và từng bước thiết lập chế độ thống trị rất tàn bạo, và phản động của chủ nghĩa thực dân trên đất nước ta. Xã hội VN có những biên đổi to lớn: Từ chế độ phong kiến chuyển sang thuộc địa nửa phong kiến. Hai mâu thuẫn cơ bản, chủ yếu trong xã hội ngày càng gay gắt. Đó là mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc ta với đế quốc Pháp xâm lược và giữa nhân dân ta, chủ yếu là nông dân với bọn địa chủ, phong kiến tay sai- chỗ dựa của thực dân Pháp. Trước hoàn cảnh ấy, rất nhiều phong trào đấu tranh yêu nước đã nổ ra theo nhiều khuynh hướng khác nhau. Mặc dù bị thất bại nhưng các phong trào đã để lại ý nghĩa sâu sắc, thúc đấy quá trình ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam.
Cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, với tinh thần yêu nước sâu sắc, nhân dân ta đã đứng dậy đấu tranh chông thực dân pháp và bọn tay sai phản động. Các cuộc đấu tranh này diễn ra theo nhiều khuynh hướng khác nhau.
