Hiện nay, trên sách báo người ta thường nói đến nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nhưng nội dung định hướng XHCN của nền kinh tế đó cụ thể như thế nào thì chưa được làm rõ. Có nhiều người cho rằng kinh tế thị trường không phải là cái riêng của CNTB, nó đã tồn tại, đang tồn tại và sẽ tồn tại mãi mãi sau này Đây là sự nhộ nhận đáng tiếc, dẫn đến đồng nhất kinh tế thị trường TBCN với kinh tế thị trường theo định hướng XHCN.
Thực chất, sự khác nhau giữa hai nền kinh tế thị trường nói trên là xuất phát từ hai hệ thống lý luận kinh tế: kinh tế chính trị và kinh tế học.
Kinh tế chính trị nghiên cứu các vấn đề thuần tuý về sản xuất, về của cải, về làm giàu, tách rời kinh tế với chính trị, lẩn tránh những mâu thuẫn trong xã hội. Các nhà kinh tế học tư sản hiện đại chỉ quan tâm nghiên cứu sản xuất cái gì mang lại lợi nhuận cao, làm giàu nhanh chóng chứ không quan tâm nghiên cứu sản xuất mối quan hệ giữa sản xuất với việc chăm lo phát triển toàn diện con người, với việc bảo vệ môi trường thiên nhiên. Họ khuyến khích con người chỉ biết làm giàu, trở nên ích kỷ với đồng loại, không hề quan tâm gì đến những vấn đề xã hội của thế giới hiện đại: bóc lột, đói nghèo, bạo lực, suy đồi đạo đức, ô nhiễm môi trường
Đối với chúng ta điều quan tâm trước hết không phải chỉ là kinh tế học đơn thuần mà là kinh tế chính trị. Do đó, chúng ta không chỉ chăm lo phát triển sản xuất mà còn chăm lo phát triển các vấn đề xã hội, vấn đề con người và vấn đề bảo vệ môi trường, tạo điều kiện cần thiết cho việc thực hiẹn bằng được các nhiệm vụ đề ra. Mặc dù hiện nay chưa có đủ các điều kiện cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ đó, nhưng mọi hoạt động của chúng ta đều phải hướng theo đó, đó chính là định hướng xã hội chủ nghĩa.
