Bộluật Dân sựnói chung và chế định thừa kếnói riêng điều chỉnh
quan hệtài sản ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển kinh tế-xã hội
của nước ta trong sựhội nhập với nền kinh tếthếgiới. Vì vậy, BLDS phải
có tính ổn định và tương thích với luật dân sựcủa các nước. Tuy nhiên,
BLDS được xây dựng trong thời kỳbắt đầu của cơchếthịtrường, cho nên
không thểdựliệu hết sựphát triển của các giao lưu dân sự. Vì thếnhu cầu
hoàn thiện BLDS là tất yếu.
Trong BLDS, Phần thừa kế đóng vai trò quan trọng điều chỉnh việc
chuyển dịch di sản của người chết cho những người khác còn sống theo di
chúc hoặc theo qui định của pháp luật. Việc điều chỉnh quan hệthừa kế
cần phù hợp với sựphát triển cơchếthịtrường nhưng phải đảm bảo lợi ích
của người thừa kếvà lợi ích chung của gia đình, đảm bảo sự đoàn kết
trong gia đình và dòng tộc.
Hàng năm, Tòa án các cấp xét xửhàng nghìn vụán vềthừa kế,
trong đó có nhiều vụán qua nhiều cấp xét xửhoặc cùng một cấp, nhưng
xét xửlại qua nhiều lần, mỗi lần có quyết định khác nhau, thậm chí trái
ngược nhau. Do nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân cơbản là một
sốqui định vềthừa kếkhông rõ ràng, cụthể, còn qui định không tương
thích với qui định khác trong BLDS Ngoài ra, việc áp dụng một sốqui
định chung trong phần thừa kếcủa các Toà án chưa thống nhất, do thiếu
văn bản hướng dẫn, do trình độcủa Thẩm phán còn hạn chếdẫn đến việc
áp dụng một sốqui định không chính xác trong việc giải quyết các tranh
chấp vềthừa kế.
Trong cơchếthịtrường, quyền tài sản của cá nhân là một quyền
kinh tếquan trọng có ảnh hưởng đến sựphát triển kinh tếxã hội của đất
2
nước. Tuy nhiên, hiện nay quan niệm vềtài sản còn ảnh hưởng bởi tư
tưởng bao cấp, cho nên hạn chếquyền định đoạt của cá nhân, vì vậy phát
triển, mởrộng khái niệm vềdi sản sẽgóp phần hoàn thiện khái niệm tài
sản là đối tượng nghiên cứu quan trọng của khoa học pháp lý dân sự.
Vì những lý do trên, việc nghiên cứu đềtài "Cơsởlý luận và thực
tiễn của những qui định chung vềthừa kếtrong Bộluật Dân sự" sẽlý giải
các vấn đềchung vềthừa kếmột cách khoa học. Ngoài ra, luận án phân
tích, bình luận khoa học nội dung các qui định chung vềthừa kếtrong Bộ
luật Dân sựvà đưa ra giải pháp hoàn thiện các qui định chung vềthừa kế.
