Trong hoạt động của chính quyền địa phương, vấn đềnổi lên bức xúc
hiện nay là tổchức và hoạt động của chính quyền cấp xã. Đây là cấp gần
dân nhất, là nơi trực tiếp đưa các chủtrương chính sách của Đảng và Nhà
nước vào cuộc sống.
Sinh thời Chủtịch HồChí Minh đã khẳng định: "Nền tảng của mọi công
tác là cấp xã [42, tr. 456] và cấp xã là gần gũi dân nhất, là nền tảng của hành
chính - cấp xã làm được việc thì m ọi công việc đều xong xuôi [43, tr. 372].
Lịch sửphát triển của dân tộc Việt Nam cho thấy rằng: Tình hình
chính trị- xã hội Việt Nam ởmỗi thời kỳvà giai đoạn phát triển ổn định hay
không, tuỳthuộc một phần không nhỏvào sự ổn định của cấp xã. Song cũng
chính ởnơi đây hiện nay rất nhiều vấn đề đặt ra cần phải giải quyết.
Trong những năm gần đây, chính quyền cấp xã cảnước đã có những
mặt tiến bộrõ nét, có sựchuyển biến rõ rệt, nhất là sựchuyển biến cảvềtổ
chức và hoạt động vềnhận thức, tưduy, phong cách lãnh đạo quản lý không
còn thụ động hành chính nhưtrước. Tuy vậy, so với yêu cầu cải tiến nền
hành chính nhà nước thì tổchức và hoạt động của chính quyền cấp xã còn
bộc lộnhiều yếu kém, khiếm khuyết, thậm chí có nhiều khuyết điểm nghiêm
trọng. Mặt khác, so với tiến trình đổi mới tổchức hoạt động của bộmáy nhà
nước nói chung thì quá trình đổi mới ởchính quyền cấp xã là quá chậm.
Hơn nữa, do quản lý của cấp trên còn có mặt lỏng lẻo, thiếu sâu sát và kém
kiên quyết nên ởkhông ít nơi, một bộphận không nhỏcán bộchính quyền
cấp xã đã thoái hoá biến chất, trởthành tầng lớp đặc quyền đặc lợi, quan liêu
tham nhũng, sa đoạvềlối sống. Sựphản ứng tập thểcủa nhân dân tại nhiều
cơsở ởmột số địa phương và đặc biệt là ởThái Bình: Phần lớn các vùng
nông thôn trong tỉnh, nông dân đã phản ứng và khiếu kiện vềnhững vấn đề
dân chủcông bằng, đòi thanh tra và công khai hóa việc phân chia ruộng đất
và nhất là việc thu, chi những khoản đóng góp mà chính quyền cấp xã thu
2
của nhân dân đểxây dựng cơsởhạtầng kỹthuật trong nông thôn. Có những
xã nông dân nổi dậy đập phá trụsởUBND xã, đập phá nhà của cán bộxã;
đồng thời đánh đập, tra tấn các cán bộxã bịcoi là phần tửtham nhũng.
Phần đông các cán bộxã đã phải trốn chạy. Đó là hồi chuông báo động về
tình hình đáng lo ngại đối với chính quyền cấp xã.
Trong bối cảnh trên đã đến lúc cần có sựnghiên cứu toàn diện và
nghiêm túc vềchính quyền cấp xã, từ đó nhìn nhận trước hết các vấn đề
quan trọng, cấp bách cần tháo gỡcũng nhưhướng cải cách ởtầm chiến lược
đối với chính quyền cấp này.
Vì vậy việc lựa chọn vấn đề "Đổi mới tổchức và hoạt động của chính
quyền cấp xã ởThái Bình" trong điều kiện cải cách hành chính nhà nước
làm đềtài luận văn là cần thiết, phù hợp với yêu cầu cải cách nền hành chính
nhà nước hiện nay.
