Trong mọi hoạt động của con ngư ời, ở bất cứ lĩnh vực nào, bất cứ vị trí nào
đều liên quan đ ến hai từ điều khiển. Trong khoa h ọc, tồn tại một ngành khoa h ọc đã
và đang phát tri ển mạnh mẽ, đó là đi ều khiển học. Điều khiển tự động là khoa h ọc
nghiên cứu về các quá trình thu th ập, xử lý tín hi ệu và điều khiển trong mọi lĩnh vực
đời sống xã hội, khoa h ọc công ngh ệ, môi trư ờng. Điều khiển học chia ra làm
nhiều lĩnh vực khác nhau g ồm điều khiển học toán học, điều khiển học sinh học,
điều khiển học kỹ thuật. Điều khiển học là khoa h ọc nghiên cứu về quá trình thu
thập, xử lý tín hi ệu và điều khiển các quá trình và h ệ thống thiết bị kỹ thuật. Khái
niệm điều khiển được hiểu là tập hợp tất cả các tác động mang tính tổ chức của một
quá trình nh ằm đạt được mục đích mong muốn của quá trình đó. Hệ thống điều
khiển mà không có s ự tham gia tr ực tiếp của con ngư ời trong quá trình điều khiển
được gọi là đi ều khiển tự động.
Trong những năm g ần đây, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật mà trong
đó các thành t ựu đạt được trong lĩnh vực tự động hoá đã tạo ra các loại máy sản
suất tự động thực hiện nhiều công việc phức tạp khác nhau và các h ệ thống tự động
liên kết cứng và mềm dùng trong sản xuất hàng lo ạt lớn và hàng kh ối đã góp phần
đẩy mạnh sự phát triển và ứng dụng của tự động hoá các quá trình s ản xuất vào
công nghiệp với năng su ất lớn, hiệu quả cao.
Chính sự thay đổi nhanh của dây chuyền sản xuất đ ã liên kết công nghệ
thông tin, công ngh ệ chế tạo máy v à điện tử, làm xuất hiện một loạt các thiết bị v à
hệ thống tự động hoá hoàn toàn mới, như các loại máy điều khiển số, các trung tâm
gia công, các h ệ thống điều khiển theo ch ương trình logic PLC (Programmable
Logic Control), các h ệ thống sản xuất linh hoạt FMS (Flexible Manufacturing
Systems), các h ệ thống sản xuất tích hợp C IM (Computer Integraged
Manufacturing) cho phép chuy ển đổi nhanh các sản phẩm gia công với thời gian
chuẩn bị sản xuất ít nhất, rút ngắn chu k ì sản xuất sản phẩm, đáp ứng tốt sự thay đổi
nhanh của sản xuất hiện đại.
Tự động hoá quá tr ình sản xuất là giai đoạn tiếp theo của nền sản xuất c ơ khí
hoá. Nó sẽ thực hiện phần công việc m à cơ khí hoá không th ể đảm đương được đó
là điều khiển quá tr ình. Với các thiết bị vạn năng v à bán tự động, các chuyển động
phụ (tác động điều khiển) do ng ười thợ thực hiện, c òn trên các thiết bị tự động hoá
và máy tự động, toàn bộ quá trình làm vi ệc (kể cả các tác động điều khiển) đều
được thực hiện tự động nhờ các c ơ cấu và hệ thống điều khiển tự động .
Như vậy, tự động hoá quá tr ình sản xuất l à tổng hợp các biện pháp đ ược sử
dụng khi thiết kế các quá trình sản xuất và công ngh ệ mới, tiến h ành các hệ thống
chính xác có năng su ất cao, tự động thực hiện các quá tr ình chính và ph ụ bằng các
cơ cấu và thiết bị tự động, m à không cần đến sự tham gia của con ng ười. Tự động
hoá các quá trình sản xuất luôn gắn liền với việc ứng dụng các c ơ cấu tự động v ào
Đề tài Máy bán nước tự động GVHD: Châu Hoàng Phương
4
các quá trình công ngh ệ cụ thể. Chỉ có tr ên cơ sở của quá tr ình công ngh ệ cụ thể
mới có thể thiết lập v à ứng dụng các c ơ cấu hệ thống điều khiển tự động. Mục tiêu
của tự động hoá l à nhằm nâng cao tính cạnh tranh, l àm chủ chất lượng sản phẩm, có
khả năng linh hoạt thay đổi đáp ứng nhu cầu thị tr ường và giá thành ph ải phù hợp
với túi tiền các nh à máy sản suất.
Điều khiển tự động l à một ngành được sinh ra từ những ng ành khoa h ọc kỹ
thuật khác, t rong đó có s ự kết hợp giữa c ơ khí, điện, điện tử, điều khiển, khoa học
máy tính,.Tiền thân trực tiếp sinh ra điều khiển tự động l à do tự động hóa
(automation) và cơ khí ( mechanics) kết hợp với nhau, trong quá tr ình phân công lao
động đã nảy sinh ra điều khiển tự động v à một nhánh rẽ khác là cơ điện tử
(mechatronics). Chính vì v ậy mà ít nhiều thì ngành c ơ điện tử và điều khiển tự động
có những mảng kiến thức tr ùng lắp nhưng cũng có những khoản đặc th ù riêng.
Người kỹ sư điều khiển tự động có khả năng l àm những công việc có li ên quan đến
nhiều lĩnh vực. Chủ yếu trong các nh à máy, xí nghi ệp hoặc giảng dạy trong các
trường học
