- Lịch sử Trung Quốc bắt đầu từ nhà Hạ (2.205 – 1.766TCN) đến
Thương (1.766 – 1.123TCN) rồi đến Chu (1.123 – 256TCN) Người
thầy đề xuất ra Nho Gia là Khổng Tử (551 – 479TCN). Khổng Tử có
nói một câu: “Tính Tương Cận – Tập Tương Viễn”. Nghĩa là con người
ta, khi sinh ra, đấng tạo hóa đã ban cho mọi người tính chất, tính nết,
bản chất gần giống như nhau, gọi là “tính tương cận”; nhưng tùy theo
môi trường sống, tùy theo hoàn cảnh, tùy theo sự giáo dục và các mối
quan hệ giữa con người với nhau, mà mọi người sẽ có tính tình, tính nết
ngày càng khác nhau, không giống như lúc đầu nữa, gọi là “tập tương
viễn”. Như vậy, Khổng Tử nói nhân tính của con người ban đầu gần
giống như nhau, nhưng Khổng Tử không nói nhân tính đó là Thiện hay
Ác. Còn chủ trương của Khổng Tử trong việc điều tiết xã hội đó là dùng
Lễ, tức là dùng đạo đức, lễ giáo, để điều tiết xã hội.
- Mạnh Tử (371? – 289?TCN) là hậu nhân của Khổng Tử, cũng theo
phái Nho Gia. Mạnh Tử liên quan Khổng Tử qua việc ông theo học một
đệ tử của Tử Tư, mà Tử Tư là cháu nội của Khổng Tử. M ạnh Tử có tư
tưởng lý tưởng hóa Nho Gia. Ông phát triển “Tính Tương Cận” của
Khổng Tử thành “Nhân Chi Sơ Tính Bổn Thiện”, ý ông là chẳng những
Tính Tương Cận mà tính đó còn là Tính Thiện. Tuy Khổng Tử chủ
trương nhân nghĩa, nhưng Khổng Tử không giải thích bản chất của nhân
tính. Mạnh Tử thì cố gắng giải thích bản chất của nhân tính, và ông cho
nhân tính là Tính Thiện. Nếu quả thật nhân tính con người là Tính
Thiện, thì dùng Lễ điều tiết xã hội quả thật rất dễ dàng. Tuy nhiên, liệu
rằng nhân tính có phải thật sự là Tính Thiện hay không?
- Về sau, Tuân Tử có ý kiến khác, trái ngược với Mạnh Tử. Niên đại của
Tuân Tử không được biết rõ, vào khoảng 298 – 238 TCN. Giống như
Mạnh Tử, Tuân Tử cũng muốn giải thích bản chất của nhân tính, và ông
cho rằng “Nhân Chi Sơ Tính Bổ Ác”. Và ý tưởng này sẽ được Hàn Phi
Tử chấp bút sau này. Tuy nhiên, chủ trương của Tuân Tử vẫn là dùng Lễ
để điều tiết xã hội, dùng đạo đức, giáo dục đạo đức để trị thiên hạ. Chính
vì vậy mà Tuân Tử không rốt ráo, triệt để, mặc dù sự phát hiện của ông
đã rất gần tới giải pháp. Nhưng không sao, hai học trò của ông đã làm
tốt hơn ông rất nhiều, cũng là phúc của ông vậy.
