1/ Lý do chọn đềtài:
Sau những thập kỷsuy giảm 80 và 90 của thếkỷ20, những năm đầu của thếkỷ
21 giá nông sản trên thịtrường thếgiới tăng lên. Có thểkể đến những nguyên nhân
sau:
Thứnhất, dân sốtoàn cầu tăng nhanh làm tăng cầu lương thực cũng nhưnền
kinh tếTrung Quốc và Ấn Độtăng trưởng mạnh làm tăng nhu cầu tiêu thụnông sản
của hai nước đông dân nhất thếgiới này.
Thứhai, trong vòng 1 thập kỷtrởlại đây, sựsụt giá USD so với Euro và những
đồng tiền chính khác đã kích thích tăng xuất khẩu nông sản, do các nước xuất khẩu
nông sản chủyếu thu vềbằng đồng đô la. Ngoài ra, đồng USD giảm làm cho các nhà
đầu cơcó xu hướng chuyển đầu tưtừnắm giữ đô la sang nắm giữcác hàng hóa trong
đó có nông sản.
Thứba, chính sách sản xuất ethanol từngô ởMỹ(và nhiên liệu sinh học từdầu
thực vật ởchâu Âu) làm tăng nhu cầu tiêu dùng lương thực bù đắp cho một phần sản
lượng ngô chuyển sang sản xuất ethanol.
Thứtư, các nhà đầu cơ đang tìm kiếm những cơhội từmột sốmặt hàng mang
lại lợi nhuận cao hơn là đầu tưvà chứng khoán hay bất động sản.
Thứnăm, giá dầu tăng mạnh làm cho chi phí sản xuất tăng, gây sức ép tăng giá.
Giá dầu tăng cũng kéo theo xu hướng tăng cường sản xuất ethanol đểthay thếdầu mỏ
gây sức ép lên sản xuất lương thực.
Tuy nhiên, trong năm 2008, tình hình kinh tếthếgiới đầy biến động phức tạp đã
làm cho giá các mặt hàng nông sản diễn biến khó lường cùng với sựbiến động tỷgiá
và lãi suất đã làm cho nông dân, doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng nông sản rơi vào
tình cảnh khó khăn, điêu đứng. Mặc dù những nghiên cứu vềquản trịrủi ro vềphái
sinh đã được quan tâm rất nhiều nhưng đến nay người nông dân cũng nhưnhững
doanh nghiệp kinh doanh nông sản vẫn loay hoay trong những biến động bất thường
của giá cả, lãi suất, và tỷgiá. Người nông dân được mùa thì giá rớt. Những khó khăn
của người nông dân và doanh nghiệp trong thời gian qua đã là động lực thôi thúc để
em nghiên cứu đềtài: “Quản trịrủi ro đối với mặt hàng nông sản ởViệt Nam”.
2/ Mục tiêu nghiên cứu của đềtài:
- Tìm hiểu thực trạng quản trịrủi ro hàng nông sản ởmột sốnước như: Mỹ,
Brazil, Tanzania. Từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.
2
- Phân tích những ảnh hưởng của rủi ro tài chính đối với người nông dân, doanh
nghiệp kinh doanh hàng nông sản, và nền kinh tế.
- Phân tích thực trạng đối phó với rủi ro tài chính của nông dân, doanh nghiệp
và Chính phủtrước những biến động bất thường trong thời gian qua. Tìm hiểu nguyên
nhân tại sao quản trịrủi ro đối với mặt hàng nông sản vẫn chưa hiệu quả.
- Từ đó, đềra những biện pháp nhằm giúp người nông dân và các doanh nghiệp
kinh doanh nông sản có thểchủ động đối phó với rủi ro.
3/ Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu:
- Đềtài chỉnghiên cứu vềlĩnh vực nông sản cụthểlà 3 mặt hàng: gạo, cao su,
cà phê. Do đây là 3 mặt hàng Việt Nam xuất khẩu nhiều và sựbiến động giá cảcủa 3
mặt hàng nông sản này được cảthếgiới và Việt Nam quan tâm hơn cả.
- Phạm vi nghiên cứu chủyếu là ởViệt Nam và sơlược 1 sốnước nhưMỹ,
Brazil, Tanzania.
4/ Phương pháp nghiên cứu:
Đềtài chủyếu sửdụng các phương pháp suy luận logic, phương pháp so sánh
đối chiếu, phương pháp phân tích mẫu thống kê đểkhái quát bản chất tổng thể, sử
dụng thang đo khoảng cách và thang đo Likert trong quá trình điều tra, sửdụng phần
mềm SPSS đểxửlý dữliệu điều tra thực tế.
5/ Nội dung và kết cấu đềtài: Đềtài gồm 4 chương lớn:
Chương I: Rủi ro tài chính đối với hàng nông sản và các phương pháp ứng phó.
Chương II: Phân tích các yếu tốrủi ro tài chính tác động đến hàng nông sản Việt Nam.
Chương III: Thực trạng đối phó với rủi ro tài chính trong thời gian qua.
Chương IV: Quản trịrủi ro đối với mặt hàng nông sản ởViệt Nam.
6/ Điểm mới của đềtài:
