Phân bón không chỉ có vài trò quan trọng đối với an toàn
lương thực mà còn có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe con người.
Việc trao giải hòa bình năm 1970 cho tiến sĩ Norman Borlaug cho
thấy thế giới đã ghi nhận mối liên kết khoa học nông nghiệp với
sức khỏe cộng đồng. Tăng cường sử dụng phân bón cho cây trồng
đã đẩy mạnh sản xuất trên một đơn vị diện tích, tăng nguồn cung
cấp lượng thực cũng như góp phần vào cải thiện chất lượng thực
phẩm như bổ sung các vi lượng thiết yếu (Tom W. Bruulsema et
al., 2012 . Tuy nhiên cho mãi đến giữa thế kỷ 18 thế giới mới quan
tâm đến các yếu tố hóa học và dinh dưỡng cây trồng.
Ngành công nghiệp sản xuất phân bón được ra đời vào cuối thế kỷ
18 và nữa đầu thế kỷ 19, bắt đầu từ vùng tây bắc của châu Âu (IFA,
1998), song chỉ thật sự phát triển mạnh vào những năm 60 của thế
kỷ 20 khi mà cuộc cách mạng xanh ra đời. Việc ứng dụng các giống
cây trồng có năng suất cao và kỹ thuật canh tác mới vào thời điểm
đó đã đưa sản lượng lương thực tăng từ 830 triệu tấn lên 1.820 triệu
tấn từ 1960 đến 1990, trong khi đó diện tích đất sử dụng chỉ tăng từ
1,4 tỷ ha lên 1,48 tỷ ha. Cũng trong khoảng thời gian đó thì lượng
phân bón của thế giới cũng gia tăng từ 30 triệu tấn lên 138 triệu tấn
(IFA, 1998). Như vậy, với diện tích đất chỉ tăng 3,5% trong khi sản
lượng lương thực tăng đến 120% trong vòng 30 đã năm nói lên vai
trò của thâm canh trong đó phân bón giữ vai trò quyết định. Theo
FAO (1980), phân bón làm gia tăng năng suất đến 55% ở những
nước đang phát triển trong giai đoạn 1965 đến 1975 và đầu tư 1 kg
N-P2O5-K2O sẽ thu được 10 kg hạt ngũ cốc. Vì vậy trong giai đoạn
này các nước đang phát triển sử dụng phân bón rất nhiều từ 4 triệu
tấn năm 1960 lên đến 65 triệu tấn năm 1990 để gia tăng năng suất
(Bảng 1)
