Trong nền kinh tế thị trường, lãi suất giữ vị trí rất quan trọng. Đó không những là đòn bẩy, kích thích sự tăng trưởng kinh tế, góp phần thực hiện mục tiêu của chính sách tiền tệ quốc gia; là công cụ thúc đẩy sự cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại; mà còn là công cụ để kiềm chế lạm phát rất hữu hiệu thông qua chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương.
Diễn biến lãi suất được đưa tin hầu như hàng ngày trên báo chí, bởi vì sự ảnh hưởng trực tiếp của nó đến đời sống của chúng ta và có những hệ quả quan trọng đối với sức khỏe của nền kinh tế. Đặc biệt trong hoạt động ngân hàng, khi lãi suất biến động mạnh sẽ dẫn đến rủi ro đối với hoạt động huy động và cho vay, do đó ảnh hưởng đến lợi nhuận của Ngân hàng. Trong những năm gần đây, nhất là trong năm 2008, lãi suất đã không ngừng biến động và có chiều hướng gia tăng đột biến. So sánh xu hướng lãi suất tiền gửi và lãi suất cho vay của các NHTM tại TPHCM giai đoạn 2006-2008 để có cái nhìn rõ hơn về xu hướng, nguyên nhân cũng như tác động của thực trạng lãi suất đến các thành phần kinh tế và toàn bộ nền kinh tế.
Trong bài phân tích, các NHTM được chia thành ba nhóm dựa vào quy mô và tiềm lực tái chính để thấy được xu hướng khác biệt và sự tác động của từng nhóm đến mặt bằng lãi suất huy động và cho vay, vì mỗi nhóm ngân hàng đưa ra quyết định về chính sách lãi suất của mình là xuất phát từ những nguyên nhân khác nhau. Bao gồm nhóm các NHTMNN, nhóm các NHTM lớn và nhóm các NHTM nhỏ.
