Khi xây dựng một lý luận, một tiêu chuẩn trong lĩnh vực tư tưởng hay đạo đức xã hội, một khuynh hướng thường thấy là người ta không hoặc cố tình không nhìn nhận những gì đang tồn tại trong thực tế với đầy đủ các khuyết tật tự nhiên của nó. Nếu nhìn nhận một cách tỉnh táo, chúng ta không thể không thừa nhận sự tồn tại của những mặt khuyết tật, cái mà chúng ta thường gọi là các căn bệnh xã hội. Trong vấn đề đang nghiên cứu, chúng ta buộc phải thừa nhận rằng tham nhũng tồn tại trong mọi xã hội. Mọi thời đại, mọi hệ thống chính trị và mọi dân tộc ở mọi nơi trên thế giới đều phải đối mặt với tham nhũng với nhiều biến thái tinh vi. Trong công cuộc xây dựng đất nước phát triển và giàu mạnh, Đảng và nhà nước ta tích cực thực hiện các biện pháp nhằm minh bạch hóa nguồn tài sản nhà nước cũng như cơ chế chống thất thoát lãng phí nguồn tài sản quốc gia, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa cũng như xây dựng một Việt Nam giàu mạnh văn minh. Là một nước đang phát triển nên Việt Nam có tệ nạn tham nhũng khá cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới, thực tế đó buộc chúng ta phải có cơ chế nhất định để đảm bảo tính minh bạch trong quản lý nhà nước cũng như xây dựng đất nước ta. Tham nhũng là một hiện tượng mà bất kỳ một xã hội thể chế nào cũng có là một trong những tệ nạn phổ biến và gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế, ảnh hưởng đến nền văn hóa xã hội và thể chế chính trị quốc gia. Đã hằng bao năm mọi chính phủ mọi nhà cầm quyền đều cố gắng ngăn chặn tham nhũng, nhưng bên cạnh những thành tựu đạt được thì những hạn chế và những thuộc tính vốn có của tham nhũng mang tính cố hữu đã gây ra những khó khăn nhất định cho công cuộc phòng chống tham nhũng. Một trong những kết cấu mang tính nội tại bền vững mà tham nhũng luôn có là yếu tố xã hội, để làm trong sạch nó thì xã hội cần phải có những hành động thiết thực cùng với nhà nước thể hiện sự phản đối của mình đối với tham nhũng.
Trong thời kỳ hiện nay cùng với việc phát triển kinh tế xã hội tệ nạn tham nhũng xuất hiện và ngày càng có chiều hướng phát triển tăng cao cả về số lượng và tính chất nghiêm trọng. Việt Nam là nước đang phát triển một xu hướng chung của toàn thế giời là tham nhũng ở trong nhóm nước này thường rất cao do nhiều nguyên nhân. Một ngyên nhân chính đó là cơ chế pháp lý về tham nhũng chưa hoàn hảo và nền kinh tế chưa phát triển mặt lợi ích của cán bộ công chức chưa được nâng lên để đảm bảo cuộc sống hàng ngày, vai trò của các cấp quản lý nhà nước chưa thật chú trọng đúng mức đến ảnh hưởng của tham nhũng đến xã hội nói chung là nhà nước và xã hội chưa thật sự vào cuộc để chống tham nhũng, tham nhũng gây ra thiệt hại cho nhà nước và đó cũng chính là gián tiếp gây thiệt hại cho nhân dân vì tài sản của nhà nước cũng chính là tài sản của nhân dân mà có, làm giảm lòng tin của nhân dân vào chế độ.
Trong những năm qua, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng chống tham nhũng đã được Đảng và nhà nước ta tiến hành, song để đáp ứng nhu cầu về mặt thực tiễn đảm bảo hiệu quả trong phòng chống tham nhũng đội ngũ cán bộ phục vụ cho công tác đã được quan tâm chỉ đạo, trong đó việc nâng cao chất lượng và số lượng của đội ngũ chuyên làm công tác phòng chống tham nhũng cũng được chú ý. Ngoài các cơ quan nhà nước được giao nhiệm vụ phát hiện, xử lý các vụ tham nhũng như: Thanh tra, Cơ quan điều tra.Thì hiện nay Đảng và nhà nước ta đã chú trọng hơn đến các đối tượng khác, đặc biệt là công dân và cơ chế bảo vệ công dân khi tố giác tội phạm nói chung và tội phạm tham nhũng nói riêng. Việc hoàn thiện và nâng cao vai trò của thanh tra nhà nước từ trung ương đến địa phương là cơ quan trực tiếp và chuyên trách đối với việc phát hiện xử lý phần lớn các vụ tham nhũng của cả nước, thanh tra đang từng bước hoàn thành một đội ngũ cán bộ có trình độ. Nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội về cơ sở pháp lý, là mặt thể hiện thái độ của nhà nước đối với tham nhũng, nhà nước ta đã dần hoàn thiện luật về phòng chống tham nhũng sao cho hợp với tình hình đất nước và trên thế giới trong thời kỳ hội nhập, việc xây dựng các luật và các kế hoạch hoạt động hàng năm cũng như chiến lược dài hạn mang tính quyết định đối với công cuộc phòng chống tham nhũng ở Việt Nam. Đề tài mà tôi nghiên cứu mong góp một phần nhỏ về cách nhìn tổng quan hơn về tham nhũng của nước ta hiện nay.
