Cây kiểng cổ Nam Bộ rất đa dạng, phong phú nhưng ông cha ta hầu như không để lại cho hậu thế một tài liệu chính thống nào mà chỉ lưu truyền theo kiểu cha truyền con nối nên í tai biết rõ loại hình nghệ thuật này có từ thời nào, xuất phát từ đâu? Do vậy khi bàn về nguồn gốc kiểng cổ Nam Bộ đã có rất nhiều ý kiến khác nhau:
Có người cho rằng cây kiểng bắt nguồn từ lối chưng hoa để cúng thần linh, cúng Phật ở Ấn Độ, Trung Quốc, rồi đến chưng hoa quả trên bàn thờ tổ tiên ông bà. Ban đầu còn tìm bẻ cây dại ngoài rừng, dần dần bứng đem về trồng gần nhà, rồi mới lập vườn hoa, vườn cây.
Ý kiến khác thì cho rằng kiểng cổ Nam Bộ xuất phát từ nghệ thuật cây cảnhcung đình triều Nguyễn rồi phổ biến ra các nhà quyền quý cao sang, sau mới tới dân dã. Chẳng hạn như vua chơi trắc, bá; các đại thần chơi cây loan; các bậc nho sĩ chơi cây si; còn giới phong lưu chơi cây liễn.
Còn theo tác giả cuốn “kỹ thuật bon sai” thì cho rằng kiểng cổ bắt nguồn từ vườn thượng uyển, là nơi giải trí cho các thân tộc hoàng cung hay các vị cao cấp của triều đình.
Bên cạnh đó cũng có ý kiến cho rằng nguồn gốc cây kiểng có thể bắt đầu từ hoa. Phàm con người ai cũng thích cái hay, cái đẹp, hoa kiểng đáp ứng được nhu cầu đó để ngắm nhìn, để thư giãn tinh thần, thú chơi kiểng đã có từ lâu đời và đã trở thành nếp sống.
Như vậy kiểng cổ đã có từ lâu và đã trở thành một phần không thể thiếu trong nếp sống của người dân Nam Bộ. Có thể nói cây kiểng làm đẹp cho con người và cũng chất chứa một phần tâm tư, nguyện vọng của con người.
