Hội nhập liên quan đến việc kết hợp nhiều phần thành một tổng thể. Trong đó bao hàm ý muốn tăng cả về tầm cỡ cũng như phạm vi của các bên tham gia. Khái niệm hội nhập kinh tế được bắt đầu sử dụng rộng rãi từ sau khi kết thúc chiến tranh thế giới thứ 2 và được các nhà kinh tế quốc tế định nghĩa là một quá trình liên quan đến sự hợp nhất các nền kinh tế riêng biệt thành một khu vực thương mại tự do rộng lớn hơn. Các yếu tố cơ bản liên quan đến hội nhập kinh tế bao gồm gia tăng sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế thông qua thương mại, đầu tư trực tiếp nước ngoài trong khu vực và hài hòa hóa các qui định, tiêu chuẩn và phương thức thương mại.
Đôi khi cần phân biệt giữa hội nhập chủ động và hội nhập bị động. Hội nhập bị động dùng để ám chỉ việc loại bỏ các rào cản thương mại giữa các nước tham gia hay rỡ bỏ những hạn chế đối với quá trình tự do hóa thương mại. Trong khi đó, hội nhập chủ động nói đến quá trình điều chỉnh các định chế và công cụ hiện hành và đưa ra các định chế hay công cụ mới để đẩy nhanh hay kích thích hoạt động của một thị trường hội nhập. Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã khẳng định rằng chỉ có thông qua hội nhập chủ động một quốc gia mới có thể đạt được mục đích cuối cùng của hội nhập kinh tế đó là sự tăng trưởng kinh tế lành mạnh và bền vững.
Tăng trưởng kinh tế sẽ được thúc đẩy với những cơ hội do việc mở rộng phạm vi thị trường và tăng cường trao đổi thương mại và đầu tư mang lại nhờ hội nhập. Cụ thể hơn, tăng trưởng sẽ được thúc đẩy thông qua gia tăng thương mại, tăng cường cạnh tranh lành mạnh và hiệu quả trong phân bổ nguồn lực và chuyên môn hóa. Mặc dù các dòng chảy quốc tế của hàng hóa và dịch vụ và đầu tư là những phần quan trọng của hội nhập kinh tế, quá trình hội nhập kinh tế cũng được gia tăng bởi sự dịch chuyển lao động, công nghệ và thông tin. Sự kết hợp giữa các động lực của thị trường và sự thúc đẩy hướng tới tự do hóa sẽ làm tăng hội nhập kinh tế vào hệ thống kinh tế toàn cầu.
