Cảng biển là nguồn tài sản lớn của quốc gia có biểnnhư Việt Nam. Một hệ
thống cảng biển hiện ñại, thông suốt là ñộng lực tolớn thúc ñẩy kinh tế xã hội phát
triển, bởi vì cảng biển là ñầu mối chuyển tải hàng hoá, là trung tâm dịch vụ hậu cần
và là nơi tập trung rất nhiều hoạt ñộng kinh doanh liên quan ñến giao thông vận tải,
thương mại, ñầu tư và du lịch. Muốn cảng biển phát triển không thể không ñầu tư.
Tuy nhiên lý thuyết ñầu tư phát triển cảng biển ñếnnay còn chưa hoàn thiện. Thực
tiễn ñầu tư phát triển cảng biển còn bộc lộ nhiều yếu kém như ñầu tư vào lĩnh vực
cảng biển vẫn chủ yếu trông chờ vào ngân sách nhà nước và nguồn vốn ODA mà
chưa xác ñịnh rõ nguồn tài chính cho ñầu tư. Việc sử dụng vốn ñầu tư còn chưa hiệu
quả vì nhiều nguyên nhân: quy hoạch còn mang tính chủ quan, thiếu cơ sở kinh tế;
ñầu tư cảng biển không ñồng bộ giữa năng lực cầu bến với luồng vào cảng, giao
thông nối cảng; cơ chế quản lý và sử dụng vốn ñầu tư còn nhiều bất cập dẫn ñến
vốn ñầu tư do nhà nước bỏ ra không thu hồi ñược. Thực trạng ñầu tư này ñã tạo
nên một hệ thống cảng biển còn lạc hậu so với ñòi hỏi của nền kinh tế, so với các
nước có ngành hàng hải phát triển và chưa tương xứng với tiềm năng.
Trong xu hướng toàn cầu hoá nền kinh tế hiện nay, hệ thống cảng biển phải
ñược mở rộng và phát triển mạnh mẽ nhằm ñáp ứng nhucầu tăng nhanh chóng của
lượng hàng hoá xuất nhập khẩu thông qua cảng, nhằm hoàn thành sứ mệnh là ñộng
lực phát triển các vùng và ñô thị ven biển, ñộng lực phát triển các ngành kinh tế
quốc dân. Chính vì vậy, việc ñưa ra ñịnh hướng và các giải pháp cụ thể nhằm tăng
cường ñầu tư và sử dụng có hiệu quả vốn ñầu tư pháttriển cảng biển Việt Nam là
một yêu cầu cần thiết, với mục tiêu nhanh chóng cầnñạt tới là ñưa hệ thống cảng
biển Việt Nam lớn mạnh, ñáp ứng ñược nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của ñất
nước và ngang tầm với khu vực.
Xuất phát từ yêu cầu ñó, tác giả quyết ñịnh lựa chọn vấn ñề: "ðầu tư phát triển
cảng biển Việt Nam giai ñoạn 2005 - 2020" làm ñề tài luận án tiến sỹ của mình.
