Thuế là một trong những công cụ kinh tế chủ yếu được nhà nước sử dụng để điều tiết
vĩ mô nền kinh tế, huy động nguồn thu cho ngân sách nhà nước, hướng đến mục tiêu tăng
trưởng kinh tế. Tại các quốc gia đang phát triển, nơi mà có tỷ trọng thuế/GDP chỉ đang
chiếm khoảng 15 – 16%, so với các nước phát triển có tỷ trọng thuế khoảng 30%/GDP
(Worlbank, 2019) thì tỷ lệ này vẫn còn khá hạn chế. Điều này đã thu hút sự quan tâm của các
nhà nghiên cứu đối với các nước đang phát triển. Mặc khác, với xu hướng vận động không
ngừng của nền kinh tế thế giới, sự tác động của quá trình hội nhập quốc tế đến tổng số thu
thuế là khó có thể tránh khỏi, bởi vì việc giảm thuế nhập khẩu (Ebrill & ctg, 1999). Thuế thu
nhập trong đó có thuế TNDN sẽ bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của việc giảm dần mức thuế
suất, xuất hiện nhiều đối tượng nộp thuế khác nhau, giảm dần các chế độ ưu đãi thuế; thuế
giá trị gia tăng (GTGT) sẽ được sử dụng phổ biến hơn do hàng hóa lưu thông gia tăng. Khi
cấu trúc thuế quốc gia thay đổi từ quá trình tự do hóa thương mại, có thể gây ảnh hưởng đến
TTKT. Một hệ thống thuế tốt là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để huy động nội
lực của một quốc gia, nó có tiền đề cho việc tạo ra môi trường thuận lợi giúp thúc đẩy tăng
trưởng và phát triển kinh tế (Ogbonna, 2016). Để trả lời cho những về những vấn đề trên
dưới góc độ nghiên cứu, đề tài đã sử dụng dữ liệu của 55 quốc gia đang phát triển trên thế
giới trong giai đoạn 2000 – 2019, với phương pháp GMM, luận án có kết quả như sau: (1)
Mỗi hình thức TDHTM mà các quốc gia đang phát triển lựa chọn sẽ tạo ra hiệu ứng khác
nhau và điều chỉnh cấu trúc thuế theo hướng gia tăng gánh nặng thuế tiêu dùng; (2) Tác giả
đã chứng minh được tại các quốc gia đang phát triển cấu trúc thuế chủ yếu dựa trên thuế tiêu
dùng sẽ hỗ trợ hiệu quả cho TTKT; (3) Tìm thấy sự khác biệt giữa các nhóm quốc gia có
cùng mức thu nhập. Khi thu nhập càng cao thì sự phụ thuộc vào thuế thu nhập càng nhiều;
(4) Khi các nước đang phát triển duy trì mức TDHTM cao sẽ làm giảm tác động tích cực của
tổng thu thuế đến TTKT, để giảm thiểu ảnh hưởng này có thể xem xét điều chỉnh cấu trúc
thuế theo hướng gia tăng thuế tiêu dùng và thuế thu nhập.
