Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, kinh tế Việt Nam
cũng đang gánh chịu những hệ lụy từ cuộc suy thoái kinh tế thế giới vừa qua. Theo
Tổng cục Thống kê, trong năm 2010 đã có 47.000 doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt
động và tình trạng này kéo dài cho đến những năm tiếp theo, ngay cả khi nền kinh tế
thế giới đã bước vào thời kỳ phục hồi. Nguyên nhân chính của tình trạng này là các
doanh nghiệp Việt Nam có quy mô kinh doanh và vốn đầu tư thấp, đặc biệt cơ cấu
vốn chưa phù hợp dẫn đến hiệu quả đầu tư chưa cao, khả năng thanh toán và cạnh
tranh yếu. Do đó, luận án tập trung nghiên cứu hai vấn đề chính: (i) tác động của suy
thoái kinh tế, các yếu tố vi mô và mối quan hệ giữa các biến vĩ mô với việc lựa chọn
cấu trúc vốn (CTV) của doanh nghiệp trong thời kỳ suy thoái kinh tế thế giới (quý
1/2007-quý 4/2010) và kinh tế thế giới phục hồi (quý 1/2011-quý 2/2016); (ii) xác
định ngưỡng CTV mục tiêu của các Công ty cổ phần (CTCP) niêm yết trên sàn chứng
khoán Việt Nam trong thời kỳ suy thoái và thời kỳ phục hồi kinh tế.
Kết quả của luận án cho thấy: (i) ngưỡng CTV mục tiêu của các doanh nghiệp
này trong thời kỳ suy thoái kinh tế là 54,39% và trong thời kỳ phục hồi là 59,66%;
(ii) suy thoái kinh tế và khả năng sinh lời có tác động nghịch chiều đến việc lựa
chọn CTV, còn ngược lại, cơ cấu tài sản có tác động thuận chiều. Riêng trong thời
kỳ suy thoái kinh tế, doanh nghiệp cần kiểm soát thêm vấn đề quy mô, tốc độ tăng
trưởng và khả năng thanh toán của doanh nghiệp. Ngược lại, khi nền kinh tế phục
hồi, doanh nghiệp cần mở rộng quy mô, tăng trưởng và khả năng thanh toán. Bên cạnh
đó, trong thời kỳ này, doanh nghiệp cần kiểm soát thêm các khoản thu nhập chịu thuế;
(iii) tồn tại mối quan hệ hai chiều giữa các biến kinh tế vĩ mô (TTTP, tăng trưởng kinh
tế, TTTD và TTCK) và việc lựa chọn CTV của doanh nghiệp. Ngoài ra, trong thời
kỳ suy thoái kinh tế, các biến kinh tế vĩ mô giải thích khoảng 35% việc lựa chọn
CTV của doanh nghiệp. Nhưng trong thời kỳ phục hồi, mức độ này chỉ còn 4%, tác
giả đưa ra các gợi ý chính sách để các CTCP niêm yết trên các sàn chứng khoán Việt
Nam đạt được CTV mục tiêu.
