Ung thư đại trực tràng, trong đó trên 30% là ung thư trực tràng là bệnh
phổ biến trên thế giới. Bệnh hay gặp ở các nước phát triển, nhưng đang có xu
hướng gia tăng ở các nước đang phát triển. Theo số liệu ghi nhận của Tổ chức
y tế thế giới năm 2012, ung thư đại trực tràng đứng hàng thứ 3 về tỷ lệ mắc và
đứng hàng thứ 2 về tỷ lệ tử vong sau ung thư phổi. Năm 2012 có 1.360.602
bệnh nhân ung thư đại trực tràng mới được chẩn đoán và khoảng 693.933
bệnh nhân tử vong do bệnh này [1]. Tuy nhiên tỷ lệ mắc và tử vong do bệnh
giữa các vùng, miền, quốc gia trên thế giới rất khác nhau. Tỷ lệ mắc bệnh cao
ở các nước Tây Âu, Bắc Mỹ, trung bình ở khu vực Đông, Nam Âu, Năm 2012
có 447.136 ca mắc mới tại châu Âu trong đó có 214.866 trường hợp tử vong
[1]. Năm 2015 có 132.700 ca mắc mới tại Mỹ và có 49.700 trường hợp tử
vong [2]. Tỷ lệ mắc bệnh thấp nhất ở châu Phi, một số vùng châu Mỹ La Tinh
và châu Á.nhưng hiện nay tỷ lệ mắc bệnh tại các nước này lại đang có xu
hướng gia tăng [3],[4],[5].
Tại Việt Nam ung thư đại trực tràng nằm trong số các bệnh ung thư hay
gặp, đứng hàng thứ 5 trong số các bệnh ung thư sau ung thư phế quản, dạ dày,
gan, vú. Theo số liệu ghi nhận ung thư tại Hà Nội, tỷ lệ mắc chuẩn theo tuổi
trên 100.000 dân là 4,3 vào năm 1991 đã tăng nhanh chóng tới 13,3/100.000
dân vào năm 1999[6]. Tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng năm 2010 là 19/
100.000 dân ở nam và 14,7/100.000 dân ở nữ [7]. Bệnh đang trở thành một
vấn đề lớn của y tế cộng đồng, ngày càng được quan tâm.
Di căn hạch là một đặc tính quan trọng của ung thư trực tràng. Theo
nhiều nghiên cứu khoảng 35 - 40% bệnh nhân đã có di căn hạch ở thời điểm
chẩn đoán, tuy nhiên tỷ lệ này ở nước ta theo nhiều công bố tới hơn 50% do
đa phần bệnh nhân đến viện ở giai đoạn triệu chứng đã rất rõ ràng, u xâm lấn
rộng, việc điều trị khó khăn, tiên lượng xấu. Di căn hạch trong ung thư trực
tràng liên quan với nhiều yếu tố như: tuổi, thể giải phẫu bệnh, độ xâm lấn của
khối u.vì vậy việc nghiên cứu các yếu tố này rất có giá trị trong điều trị và
tiên lượng bệnh.
Hiện nay phẫu thuật là vũ khí căn bản để điều trị ung thư trực tràng. Đối
với các ung thư còn khu trú tại chỗ phải phẫu thuật triệt để cắt bỏ u và nạo vét
các hạch di căn. Đối với ung thư xâm lấn rộng phải kết hợp phẫu thuật với
hóa chất, tia xạ để tăng hiệu quả điều trị.
Chẩn đoán đúng mức độ xâm lấn và hạch di căn trước điều trị do đó có
vai trò quan trọng trong lựa chọn phác đổ điều trị phù hợp cũng như tiên
lượng bệnh. Thăm khám lâm sàng ít giá trị vì hầu như không thể đánh giá
được hạch tiểu khung. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp cắt lớp
vi tính có độ chính xác không cao trong chẩn đoán di căn hạch, siêu âm nội
trực tràng có thể giúp phát hiện hạch cạnh trực tràng song đối với các khối u ở
vị trí cao, chít hẹp hay chảy máu, dọa vỡ thì siêu âm nội trực tràng không áp
dụng được.
Chụp cộng hưởng từ là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh giúp đánh
giá tốt mức xâm lấn ung thư và tình trạng di căn hạch. Đối với ung thư trực
tràng nhiều nghiên cứu cho thấy chụp cộng hưởng từ 1.5 Tesla cho kết quả rất
tốt trong việc đánh giá bilan trước khi điều trị. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề
tài: "Đánh giá di căn hạch trong ung thư trực tràng qua phẫu thuật đối
chiếu với mô bệnh học và cộng hưởng từ" nhằm 2 mục tiêu:
1. Đánh giá tình trạng di căn hạch trong ung thư trực tràng được
phẫu thuật triệt căn và một số yếu tố liên quan.
2. Khảo sát giá trị của chụp cộng hưởng từ 1.5 Tesla trong chẩn đoán
di căn hạch.
