Nhạy cảm ngà là cơn đau nhói thoáng qua xuất hiện trên phần ngà bị lộ
khi gặp các kích thích ngoại lai như: kích thích nhiệt, thổi hơi, cọ xát, thẩm
thấu hay hoá học mà không do bệnh lý hoặc khiếm khuyết răng miệng nào
khác và ở răng bình thường thì mức kích thích đó không đủ gây đau (ADHA,
2001). Ngày nay, theo sau tỉ lệ bệnh sâu răng giảm và kiểm soát tốt bệnh viêm
quanh răng, thì những vấn đề gây khó chịu đến sức khỏe răng miệng như
nhạy cảm ngà đang là mối quan tâm hàng đầu của bác sĩ Răng Hàm Mặt [1],
[2]. Mặc dù vậy, nhưng phần lớn bệnh nhân không điều trị do không cho rằng
nhạy cảm ngà là một vấn đề sức khỏe quan trọng, bỏ qua các triệu chứng nhạy
cảm ngà. Mặt khác theo tuyên ngôn Alma Alta 1978 và WHO đã định nghĩa:
"Sức khoẻ là trạng thái hoàn toàn thoải mái về thể xác, tinh thần, và xã hội
chứ không phải là không có bệnh hay tật”. Nhạy cảm ngà không ảnh hưởng
toàn thân trầm trọng, không đưa đến các biến chứng nguy hại cho sức khoẻ
con người, nhưng ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống, đến sự thoải
mái về thể chất, tinh thần, xã hội của cá nhân và cộng đồng. Nhạy cảm ngà
không được điều trị có thể dẫn đến các thay đổi về hành vi để tránh đau như
bỏ qua hay né tránh việc vệ sinh răng miệng, không tuân thủ sự hướng dẫn
chăm sóc răng miệng và e ngại đi khám răng miệng, dẫn đến tình trạng tăng
nguy cơ mắc thêm vấn đề răng miệng khác [3].
Theo y văn trên thế giới và trong nước, nhạy cảm ngà liên quan rất nhiều
đến sang thương vùng cổ răng và tình trạng tụt lợi. Ngược lại, tụt lợi và mất
men răng vùng cổ, lộ ngà, hở xê-măng chân răng đều có góp phần vào sự phổ
biến của tình trạng nhạy cảm ngà [4]. Hiện nay trên thế giới có rất nhiều
phương pháp chẩn đoán nhạy cảm ngà, việc lựa chọn một hoặc nhiều phương
pháp tùy thuộc vào đặc điểm nhạy cảm ngà của từng quốc gia, mục tiêu
nghiên cứu, hiệu quả sử dụng cũng như quy mô của cơ sở điều trị [5],[6].
Nhiều biện pháp điều trị nhạy cảm ngà được nghiên cứu và áp dụng trên lâm
sàng. Cách điều trị từ đơn giản là tự dùng sản phẩm tại nhà nhằm bít kín các
ống ngà hoặc ngăn ngừa sự dẫn truyền thần kinh, ngăn được đáp ứng đau đến
điều trị phức tạp là thủ thuật, phẫu thuật tại phòng khám chuyên sâu RHM.
Trên thế giới đã có các nghiên cứu cơ bản, các thử nghiệm lâm sàng,
khảo sát dịch tễ học tình trạng sức khỏe răng miệng, đánh giá các yếu tố nguy
cơ, nhu cầu và yêu cầu điều trị cũng là những hướng nghiên cứu được chú
trọng, trong đó có tình trạng nhạy cảm ngà răng, các yếu tố nguy cơ, khả năng
dự phòng và điều trị nhạy cảm ngà đang rất được quan tâm [6].
Tại Việt Nam, một số nghiên cứu về tình trạng nhạy cảm ngà đã được
thực hiện, như Nguyễn Thị Từ Uyên khảo sát trên sinh viên Đại học Y Dược
Thành phố Hồ Chí Minh [7], Tống Minh Sơn khảo sát trên cán bộ, công nhân
công ty than Thống Nhất, thị xã Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh [8], và trên nhân
viên công ty Bảo hiểm Nhân thọ Hà Nội [9]. Kết quả các nghiên cứu đã cho
thấy nhạy cảm ngà răng là một tình trạng phổ biến và cần được quan tâm. Tuy
nhiên, các nghiên cứu này hầu hết được thực hiện trên một nhóm đối tượng
đặc thù riêng, chưa đại diện được cho cộng đồng, việc dự phòng và điều trị
nhạy cảm ngà bằng thuốc đánh răng chống nhạy cảm ngà chưa được phân tích
sâu cùng với việc xây dựng qui trình cụ thể để bệnh nhân có thể áp dụng dễ
dàng. Do đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với hai mục tiêu như sau:
1. Mô tả tình trạng, tỷ lệ nhạy cảm ngà và một số yếu tố nguy cơ ở
thành phố Hồ Chí Minh (nội thành và ngoại thành) từ 6/2013 – 11/2015.
2. Đánh giá hiệu quả điều trị nhạy cảm ngà răng của bốn loại thuốc
đánh răng chống nhạy cảm ngà.
