<p>
Tính đến hết năm 2020, Việt Nam đã tham gia đàm phán 17 Hiệp định thương
mại tự do (sau đây viết tắt là FTA) bao gồm cả FTA song phương, FTA khu vực và
FTA hỗn hợp. Trong đó, có 14 FTA đã có hiệu lực, và 03 FTA đang trong quá trình
đàm phán. Với những cam kết về cắt giảm thuế quan và những ưu đãi khác theo các
FTA đã thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam, thể hiện ở kim ngạch xuất khẩu
của Việt Nam đã tăng mạnh trong suốt 10 năm gần đây. Cụ thể, theo số liệu của Tổng
cục Hải quan Việt Nam (giai đoạn 2010-2020), kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam
năm 2010 là 71,6 tỷ USD, đến năm 2020, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã đạt
mức 281,5 tỷ USD – tăng trưởng gần 4 lần trong vòng 10 năm. Cùng với đó, các FTA
là động lực để các doanh nghiệp xuất khẩu mở rộng thị trường và nâng cao năng lực
cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam cũng
gặp nhiều áp lực cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. Đồng thời, các
FTA cũng đòi hỏi các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam chú trọng nhiều hơn đến
chất lượng sản phẩm và việc xây dựng thương hiệu cho hàng hóa xuất khẩu thay vì
chạy theo số lượng.
FTA Việt Nam – Liên minh kinh tế Á-Âu (VN-EAEU FTA) được ký kết vào
năm 2015 và có hiệu lực kể từ năm 2016 là một bước tiến quan trọng trong phát triển
quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á-Âu nói chung và Liên
bang Nga nói riêng. Tuy nhiên, so với nhiều thị trường khác, thị trường Liên minh
kinh tế Á-Âu có một số đặc điểm riêng có thể tạo ra những rủi ro nhất định cho thương
mại hàng hóa, đặc biệt là sự tồn tại của nhiều loại rào cản như: Yêu cầu về hàng rào
kỹ thuật trong thương mại, các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch
động thực vật không ổn định, thiếu minh bạch, do đó rất khó dự kiến trước; quy trình,
thủ tục nhập khẩu tương đối phức tạp và không rõ ràng, không nhất quán ngay trong
bản thân nội khối; giao dịch với đối tác sử dụng chủ yếu là ngôn ngữ tiếng Nga (chứ
không sử dụng tiếng Anh thông dụng); thiếu thông tin về đối tác bạn hàng không sẵn
có; cơ chế thanh toán không thuận tiện.
</p>
