Trong lịch sử xã hội loài người, thuế gắn liền với sự ra ñời, tồn tại và
phát triển của Nhà nước. Thuế là nguồn thu chủ yếu của Ngân sách Nhà nước.
Thuế là một trong những công cụ quản lý kinh tế có tính hiệu quả cao của
Nhà nước và thường ñược sử dụng ñể ñiều tiết vĩ mô nền kinh tế. Trong tiến
trình ñổi mới nền kinh tế Việt Nam, nguồn thu từ thuế (bao gồm cả phí và lệ
phí) ngày càng tăng, hình thành nên nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà
nước, tạo ñiều kiện tăng tích lũy cho yêu cầu ñầu tư phát triển của ñất nước.
Hiện nay, có nhiều vấn ñề ñặt ra ñối với ngành thuếViệt Nam, ñặc biệt
là những vấn ñề liên quan ñến cơ chế quản lý, hiệu lực và hiệu quả hoạt ñộng,
nguồn nhân lực ngành thuế, yêu cầu công bằng, dân chủ, văn minh của xã hội
ñặt ra với ngành thuế,. Những vấn ñề ñó chỉ có thể ñược giải quyết một cách
khoa học và chất lượng cao nếu như ngành thuế có ñược một hệ thống thông
tin ñầy ñủ, chính xác và kịp thời. Yêu cầu ñó cũng chính là bài toán ñặt ra khi
xem xét chiến lược ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) ngành thuế Việt
Nam. Những nghiên cứu về nhu cầu, lộ trình cải cáchthuế, yêu cầu ứng dụng
CNTT và khả năng tác ñộng tích cực của nó ñối với yêu cầu nghiệp vụ thuế là
những nội dung quan trọng mà ngành thuế cần có sự phân tích ñầy ñủ và kỹ
lưỡng vì những tác ñộng trực tiếp và gián tiếp ñối với lợi ích cơ bản của
ngành thuế và nền kinh tế. Nhu cầu ñổi mới phương thức quản lý, cải cách,
hiện ñại hóa ñặt ra nội dung nghiên cứu khả năng thúc ñẩy ứng dụng CNTT
nhằm nâng cao chất lượng hoạt ñộng của ngành thuế. Trong giai ñoạn hiện
nay, cùng với xu thế hình thành nền kinh tế tri thức, thông tin có vai trò ngày
càng to lớn trong các hoạt ñộng giao dịch của nền kinh tế. ðặc biệt, thông tin
trong lĩnh vực thuế ñã và sẽ ñược xã hội ñánh giá cao, có tác ñộng tới nền
x
kinh tế dưới nhiều góc ñộ và trong những trường hợpcụ thể chúng ta có thể
lượng hoá bằng những con số thuyết phục.
Trong quá trình phát triển, ngành thuế Việt Nam ñã ñang và sẽ thực
hiện cải cách - hiện ñại hoá theo hướng nâng cao hiệu lực quản lý và hiệu quả
hoạt ñộng và ñiều kiện thuận lợi ñể thúc ñẩy sản xuất, kinh doanh phát triển,
phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện ñại hoá ñấtnước, góp phần ñảm bảo
bình ñẳng, công bằng xã hội, phù hợp với yêu cầu phát triển nền kinh tế thị
trường và chủ ñộng hội nhập kinh tế quốc tế. Trong bối cảnh ñó, ứng dụng
CNTT là một ñiều kiện hết sức quan trọng nhằm ñáp ứng ñược yêu cầu ñổi
mới trong hoạt ñộng của ngành thuế Việt Nam. ðể nghiên cứu các ñiều kiện,
nguyên tắc ứng dụng CNTT và từ ñó ñề xuất phương hướng, giải pháp thực
hiện, nghiên cứu sinh ñã lựa chọn ñề tài “Giải pháp ñẩy mạnh ứng dụng
CNTT trong ngành thuế ở Việt Nam”.
ðề tài “Giải pháp ñẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong
ngành thuế ở Việt Nam”là một hướng nghiên cứu khoa học có tính lý luận
và thực tiễn nhằm góp phần ñẩy mạnh thực hiện công khai hoá, dân chủ hoá
hoạt ñộng của ngành thuế, khắc phục các hiện tượng tiêu cực, yếu kém, kiện
toàn bộ máy quản lý và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt ñộng của ngành thuế
Việt Nam. ðề tài luận án hướng vào việc nghiên cứu ảnh hưởng của CNTT
ñến hệ thống quản lý thuế, trên cơ sở ñó xác ñịnh khả năng, mức ñộ, bước ñi
trong việc ứng dụng CNTT vào lĩnh vực quản lý thuế của Việt Nam. Hiện nay,
ngành thuế xác ñịnh mục tiêu cải cách, hiện ñại hoánhằm nâng cao hiệu quả,
hiệu lực hoạt ñộng và tăng cường năng lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực
thuế, ñồng thời tạo ñiều kiện tốt cho người nộp thuế và qua ñó hướng tới việc
ñạt hiệu quả cao hơn trong nhiệm vụ thu cho ngân sách nhà nước
