Sinh viên là tầng lớp xã hội đặc thù, nguồn lực quan trọng trong sự
nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh
từng nói: "Một năm khởi đầu từmùa xuân. Một đời người khởi đầu từtuổi
trẻ. Tuổi trẻlà mùa xuân của xã hội". Nếu không có thếhệtrẻ, sẽkhông có sự
phát triển nối tiếp lịch sửcủa mỗi quốc gia, dân tộc, cũng như không có sự
phát triển của nhân loại.
Sau gần 30 năm tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, Đảng
ta, nhân dân ta đã và đang đạt được những thành tựu to lớn và rất quan trọng,
“có ý nghĩa lịch sử”, “đất nước đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, bước vào
nhóm nước đang phát triển có thu nhập trung bình” [35, tr.91]. Diện mạo của
đất nước có nhiều thay đổi, đời sống nhân dân được nâng lên. Thếvà lực của
nước ta ngày càng vững mạnh, vịthếcủa Việt Nam trên trường quốc tếđược
nâng lên, đã tạo ra những tiền đề quan trọng để đẩy nhanh quá trình công
nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Bên cạnh những thành tựu to lớn và quan trọng đó, chúng ta cũng phải
đối mặt với không ít những khó khăn, thách thức. Kinh tếphát triển chưa bền
vững; năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tếcòn thấp; công tác
quy hoạch, kếhoạch và việc huy động, sửdụng các nguồn lực còn hạn chế,
kém hiệu quả. Đặc biệt là trong các lĩnh vực văn hóa, xã hội có một sốmặt
yếu kém chậm khắc phục, nhất là vềgiáo dục, đào tạo và y tế; đạo đức, lối
sống trong một bộ phận xã hội xuống cấp. Chúng ta đang chứng kiến sự
xuống cấp đạo đức từmối quan hệtrong gia đình, nhà trường và xã hội. Trong
gia đình hiện tượng con cái ngược đãi cha mẹ, anh chịem vì mâu thuẩn lợi
ích đã không nhìn mặt nhau. Trong trường học, học sinh, sinh viên đánh nhau
được tung lên mạng internet làm phản cảm xã hội, thầy cô giáo bịcoi thường.
Ngoài xã hội là hiện tượng xuống cấp vềđạo đức như tham nhũng, lừa đảo,
2
lợi ích nhóm đang làm cho dư luận xã hội bức xúc. “Môi trường văn hóa bị
xâm hại, lai căng, thiếu lành mạnh, trái với thuần phong mỹtục, các tệnạn xã
hội, tội phạm và sựxâm nhập của các sản phẩm và dịch vụđộc hại làm suy
đồi đạo đức, nhất là trong thanh, thiếu niên, rất đáng lo ngại” [35, tr.169].
Sinh viên ở các trường đại học, cao đẳng là một bộ phận thanh niên ưu
tú, giàu tâm huyết, nhiệt tình và say mê với lý tưởng cách mạng. Họ là những
người rất nhạy cảm với cái mới, thích nghi nhanh chóng với sự thay đổi của
điều kiện và hoàn cảnh sống. Tuy nhiên, do tuổi đời còn trẻ, kinh nghiệm
sống chưa nhiều, làm chosinh viênrất dễ bị tác động bởi những yếu tố tiêu
cực từ mặt trái củaquá trình toàn cầu hoá. Sự tác động đó đang ảnh hưởng tới
mọi mặt đời sống của sinh viên, đến sự hình thành và phát triển nhân cách
sinh viên,đặt sinh viên trước những thách thức mới, trong đó có sinh viên ở
khu vực Tây Nguyên. Trên thực tế, vẫn còn một bộ phận không nhỏ sinh viên
có lối sống thực dụng, xa hoa lãng phí, xa rời truyền thống đạo lý của dân tộc,
thậm chí thoái hoá, biến chất, mất niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và hoài
nghi về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Thực trạng nhân cách của thanh niên - sinh viên khu vực Tây Nguyên
nêu trên có nhiều nguyênnhân, một trong sốđó là dochúng ta chưa chú trọng
đúng mức việc giáo dục giá trịđạo đức truyền thống cho những trí thức tương
lai của vùng đất Tây Nguyên.Tại Hội nghịlần thứtám, Ban chấp hành Trung
ương Đảng khóa XI, Đảng ta ra Nghịquyết số29 -NQ/TW ngày 4 tháng 11
năm 2013 Vềđổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Nghịquyết đã
khẳng định: Lĩnh vực giáo dục và đào tạo nước ta đã đạt được những thành
tựu quan trọng, góp phần to lớn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc Tuy nhiên, chất lượng, hiệu quảgiáo dục và đào tạo còn thấp so với
yêu cầu, nhất là giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp “chưa chú trọng
đúng mức việc giáo dục đạo đức, lối sống và kỹnăng làm việc ” cho học
sinh, sinh viên.
3
Đểcủng cốvà tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong
phú, đa dạng; làm cho các giá trịvăn hóa thấm sâu vào mọi mặtcủa đời sống
trởthành nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc
đẩy sựphát triển kinh tế -xã hội và hội nhập quốc tế. Một trong những nhiệm
vụcấp thiết trước mắt là tiếp tục đẩy mạnh việc giáo dục, bồi dưỡng đạo đức,
lối sốngcó văn hóa, giữgìn và phát triển những giá trịtruyền thống (nhất là
những giá trịđạo đức truyền thống); kiên quyết đấu tranh ngăn chặn mọi sự
xâm hại, lai căng, thiếu lành mạnh đang có nguy cơ làm băng hoại các giá trị
văn hóa, làm suy thoái đạo đức lối sống trong một bộ phận nhân dân nói
chung, sinh viên nói riêng.Đại hội lần thứXI của Đảng khẳng định: “Chú trọng
xây dựng nhân cách con người Việt Nam vềlý tưởng, trí tuệ, đạo đức, lối sống,
thểchất, lòng tựtôn dân tộc, trách nhiệm xã hội, ý thức chấp hành pháp luật,
nhất là trong thếhệtrẻ” [35, tr.126], trong đó công tác giáo dục giá trịđạo đức
truyền thống đểhình thành nên nhân cách mới -nhân cách xã hội chủnghĩa cho
sinh viên ởkhu vực Tây Nguyêncó tầm quan trọng đặc biệt. Với ý nghĩa đó, tác
giảchọn vấn đề: “Giáo dục giá trịđạo đức truyền thống với việc hình thành và
phát triển nhân cách cho sinh viên khu vực Tây Nguyên trong bối cảnh toàn
cầu hoá hiện nay”đểnghiên cứu và làm luận án tiến sỹchuyên ngành triết học
