Suy dinh dưỡng (SDD) thấp còi, thiếu vi chất dinh dưỡng và bệnh nhiễm
trùng, đặc biệt là tiêu chảy ởtrẻem là những vấn đềcó ý nghĩa sức khoẻcộng
đồng đáng quan tâm ởnhiều nước đang phát triển. SDD thấp còi ảnh hưởng đến
khoảng 178 triệu trẻem dưới 5 tuổi (khoảng 43%), góp phần vào nguyên nhân
gây ra 3,5 triệu tửvong ởtrẻem, 35% gánh nặng bệnh tật ởtrẻem dưới 5 tuổi và
11%
ặng/tuổi thấp) giảm mạnh từtrên 50%
những năm 80 xuống dưới 20% năm 2009; SDD thấp còi (chiều cao/tuổi thấp)
cũng giảm đáng kể, từ59,7% năm 1985 xuống 33% năm 2006 nhưng còn ởmức
cao theo phân loại của WHO, vẫn là những thách thức lớn cho toàn xã hội. Bên
cạnh đó tỷlệvà tốc độSDD giảm không giống nhau giữa các vùng, giảm nhanh
tại các đô thịvà thành phốlớn, giảm chậm ởcác vùng nông thôn và miền núi.
Tại những vùng khó khăn nhưnông thôn, miền núi tỷlệSDD thấp còi vẫn ở
mức 50-60%, đói nghèo, bệnh tật, thiếu kiến thức thực hành vềchăm sóc dinh
dưỡng cho trẻ. vẫn là những nguyên nhân chính của SDD tại các vùng này.
Thiếu vi chất dinh dưỡng cũng là vấn đề đang được quan tâm. Thiếu sắt
thường đi kèm với thiếu vitamin A, thiếu kẽm và các vi chất dinh dưỡng khác
[56]. Tại vùng nông thôn, vùng nghèo tình trạng SDD kết hợp với vi chất dinh
gánh nặng bệnh tật toàn cầu [97]. Theo thống kê của Tổchức Y tếThếgiới
(WHO) và UNICEF năm 2006, trên toàn cầu có 750 triệu bịthiếu máu, khoảng
trên 30% trẻem < 5 tuổi bịthiếu kẽm [56].Các vấn đềthiếu vi chất khác như
thiếu vitamin A, thiếu selen,. cũng còn tương đối trầm trọng ởnhững nước
đang phát triển, đặc biệt là nước nghèo [56]. Bệnh nhiễm khuẩn ởtrẻnhỏ đặc
biệt là trẻSDD vẫn còn khá phổbiến. Tiêu chảy trẻem vẫn là một trong những
nguyên nhân gây SDD và tửvong ởtrẻem. Theo thống kê năm 2003 của WHO,
tiêu chảy đóng góp 15% nguyên nhân tửvong của trẻ, sốlần mắc trung bình là
3,2/lần năm, tỷlệtửvong là 4,9 phần nghìn [118],[119].
ỞViệt Nam, SDD nhẹcân (cân n
2
dưỡng kém vẫn còn kh dưới 5 tuổi tại 6 tỉnh
ại diện của Việt Nam năm 2006 là 36,7%, thiếu vitamin A là 14,2% [14], [15],
em vùng miền núi phía Bắc là 86,9% [87]. Các kết quả
ng vật và nghèo vi chất dinh dưỡng
i pháp cụthểcho trẻSDD thấp còi. Đồng thời, nhiều
uan giữa thiếu ăn, bệnh nhiễm trùng.
hính vì những lý do trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu can thiệp bổsung kẽm
ới dạng sprinkles cho trẻ6-36 tháng tuổi bịSDD thấp
á phổbiến. Tỷlệthiếu máu ởtrẻem
đ
[16] và thiếu kẽm ởtrẻ
nghiên cứu cũng cho thấy trẻthường thiếu kết hợp nhiều vi chất [9], [87].
Nguyên nhân chủyếu do khẩu phần ăn của trẻkhông đảm bảo, nhất là thực
phẩm bổsung nghèo protein nguồn gốc độ
(chỉ đáp ứng khoảng 30-50% nhu cầu).
Chương trình mục tiêu phòng chống SDD trẻem (giai đoạn 2001-2010),
cũng nhưcác dựán can thiệp khác, chủyếu tập trung tác động vào SDD thểnhẹ
cân, rất ít chiến lược và giả
nghiên cứu cũng chỉra rằng SDD thấp còi thường kết hợp với thiếu vi chất dinh
dưỡng, do vậy can thiệp bằng bổsung các vi chất dinh dưỡng có thểlà biện pháp
hữu hiệu cắt đứt chuỗi vòng xoắn liên q
C
và bổsung đa vi chất dư
còi tại huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh nhằm đưa ra bằng chứng khoa học cho
một giải pháp can thiệp mới.
