Gia đình là tế bào của xã hội, là cái nôi nuôi dưỡng con người, là môi trường
quan trọng hình thành và giáo dục nên nhân cách con người, góp phần vào sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội tốt thì gia đình
càng tốt (1). Vì vậy, để đảm bảo cho xã hội có nhiều gia đình tốt, Nhà nước ta đã có
những chính sách, biện pháp bảo hộ HN&GĐ, tạo điều kiện để các công dân nam, nữ
xác lập hôn nhân tự nguyện, tiến bộ; đồng thời vận động nhân dân xóa bỏ những
phong tục, tập quán lạc hậu về HN&GĐ, phát huy truyền thống, phong tục, tập quán
tốt đẹp thể hiện bản sắc của mỗi dân tộc. Cùng với đó, mỗi cá nhân trong xã hội cũng
đều phải có ý thức xây dựng gia đình. Để có được gia đình hạnh phúc trọn vẹn, việc
đầu tiên là phải thận trọng khi quyết định kết hôn. Bởi kết hôn là một điểm mốc quan
trọng trong cuộc đời của mỗi con người, là sự kiện pháp lý đầu tiên làm phát sinh quan
hệ hôn nhân giữa nam và nữ, là viên gạch đặt nền móng để xây dựng nên một gia đình.
Chính vì thế, từ Luật HN&GĐ năm 1959 đến Luật HN&GĐ năm 1986, Luật HN&GĐ
năm 2000 hay gần đây nhất là Luật HN&GĐ năm 2014 đều quy định rất cụ thể về các
điều kiện kết hôn. Tuy nhiên, không phải bất kỳ cuộc hôn nhân nào trong xã hội cũng
đều tuân thủ các điều kiện kết hôn theo quy định của pháp luật. Vì những lý do chủ
quan hoặc khách quan nào đó mà trong xã hội vẫn xuất hiện những trường hợp kết hôn
trái pháp luật. Những cuộc hôn nhân này không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền
và lợi ích của hai bên nam, nữ mà còn có nguy cơ làm đảo lộn trật tự gia đình, ảnh
hưởng đến sự phát triển bình thường của nòi giống và sự phát triển chung của toàn xã
hội. Do đó, cần phải có những biện pháp xử lý phù hợp với từng trường hợp cụ thể
nhằm giữ gìn thuần phong mỹ tục, duy trì trật tự xã hội và đảm bảo mục đích của hôn
nhân. Vì vậy, cùng với việc quy định về điều kiện kết hôn và các trường hợp cấm kết
hôn, pháp luật Việt Nam qua các thời kỳ cũng đều đã có những quy định về vấn đề xử
lý những trường hợp kết hôn trái pháp luật. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, hệ
thống pháp luật của nước ta đã quy định khá đầy đủ về biện pháp xử lý đối với các
trường hợp kết hôn trái pháp luật. Chẳng hạn: Biện pháp xử lý về hình sự được quy
định trong BLHS;
