Chủ tịch Hồ Chí Minh là Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt
xuất của Việt Nam. Người tượng trưng cho tinh hoa của dân tộc, cho ý chí kiên
cường, bất khuất của con người Việt Nam trong công cuộc dựng xây đất nước. Với
nhân cách cao đẹp, Hồ Chí Minh đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong dòng chảy
lịch sử nhân loại, góp phần làm phong phú và phát triển những giá trị chung của loài
người. Vì vậy, nghiên cứu nhân cách Hồ Chí Minh sẽ góp phần làm sáng tỏ những
giá trị đặc sắc của Hồ Chí Minh.
Nhân cách Hồ Chí Minh được hình thành và phát triển từ sự tác động - ảnh
hưởng đa chiều của các điều kiện kinh tế, lịch sử, môi trường văn hóa, xã hội và con
người của những nơi Người từng sống, học tập, làm việc, được biểu hiện qua tư
tưởng và hành động. Trong các không gian văn hóa ảnh hưởng đến sự hình thành và
phát triển nhân cách Hồ Chí Minh, Huế có vị trí đặc biệt quan trọng. Nơi đây hội tụ
tinh hoa văn hóa dân tộc, đồng thời cũng là vùng văn hóa mang sắc thái và dấu ấn
đặc trưng của văn hóa cung đình quyện hòa với văn hóa dân gian, Người cùng gia
đình sinh sống trong một khoảng thời gian khá dài, thời gian bắt đầu hình thành nhân
cách trước khi ra đi tìm đường cứu nước.
Tại kinh đô Huế, sự biến động về kinh tế - chính trị, văn hóa - xã hội đã tác
động mạnh mẽ đến Hồ Chí Minh. Bằng sự mẫn cảm của người học trò thông minh,
sự khát khao tìm tòi học hỏi, chiếm lĩnh tri thức mới, Người sớm thâu nhận những
giá trị của văn hóa Huế, tinh hoa văn hóa của dân tộc và nhân loại. Đó là truyền
thống yêu nước, thương dân, khát vọng độc lập, tự do; lối sống đoàn kết, thương
yêu, đùm bọc trong khó khăn hoạn nạn; lòng tự hào, tự tôn dân tộc của những vị vua
yêu nước, của những thầy dạy học và những nhà cách mạng tiền bối; tư tưởng “Tự
do, Bình đẳng, Bác ái” của văn hóa Pháp; tư tưởng dân tộc, dân chủ của Tân văn,
Tân thư. Để từ đó, Hồ Chí Minh có bước trưởng thành hơn trong suy nghĩ và hành
động, trực tiếp tham gia phong trào Duy Tân, đấu tranh chống thuế cùng nhân dân
Thừa Thiên. Những nhân tố quan trọng đó đã tác động mạnh mẽ đến sự hình thành
và phát triển nhân cách Hồ Chí Minh.
