Sau ba mươi năm đổi mới chính sách và cơ chế kinh tế theo mô hình kinh tế
thị trường định hướng XHCN, với phương châm công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất
nước cùng với lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế phù hợp, Việt Nam đã đạt được
những thành tựu to lớn, tạo nên hình ảnh đầy sức thuyết phục về một Việt Nam đổi
mới, phát triển và hội nhập quốc tế. Đóng góp vào thành công chung đó, có một
phần không nhỏ từ công cuộc cải cách hệ thống thuế do Nhà nước thực hiện. Các
sắc thuế nói chung và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) nói riêng đã trở thành nguồn
thu chủ yếu của ngân sách quốc gia, là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế, tạo cơ
sở pháp lý để thực hiện những mục tiêu mà Đảng và Nhà nước đã đề ra. Trong tiến
trình cải cách hệ thống thuế, chính sách thuế TNCN đã ngày càng được cải tiến
theo hướng bao quát đối tượng nộp thuế, đối tượng chịu thuế, động viên hợp lý thu
nhập của dân cư, góp phần đảm bảo công bằng xã hội, đảm bảo nguồn thu ngân
sách nhà nước (NSNN) và góp phần kiểm soát thu nhập (KSTN) dân cư. Vai trò đó
càng được thể hiện rõ nét trong điều kiện hiện nay, khi kinh tế - xã hội phát triển,
đời sống của người dân ngày càng được cải thiện, phát sinh các dạng thu nhập từ
nhiều nguồn ngày càng phong phú và đa dạng.
Luật Thuế TNCN được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 21/11/2007,
chính thức có hiệu lực từ 01/01/2009, được sửa đổi bổ sung một số điều năm 2012.
Quá trình này không chỉ đánh dấu sự hoàn thiện trong hệ thống pháp luật thuế mà
còn thể hiện bước đổi mới quan trọng trong tư duy lập pháp ở Việt Nam theo
hướng ngày càng tiệm cận gần hơn với thông lệ quốc tế. Việc triển khai Luật thuế
TNCN vào thực tiễn cuộc sống đã bước đầu góp phần kiểm soát được các nguồn
thu nhập của người dân, tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng có một công cụ
hữu hiệu để kiểm tra, kiểm soát thu nhập của dân cư. Thực tế áp dụng Luật Thuế
TNCN tại Việt Nam trong 6 năm qua cho thấy, để các quy định của pháp luật thuế
TNCN thực sự đi vào cuộc sống thì trước hết các quy định của luật phải bắt nguồn
từ chính đời sống xã hội, phải có “hơi thở cuộc sống”.
