<p>
Từ lâu nay, các khu công nghiệp, khu kinh tế (KCN) ở Việt Nam đã
đóng góp to lớn cho tăng trưởng kinh tế nhanh, nhưng chưa đóng góp cho
tăng trưởng bền vững bởi những tác động môi trường của nó. Việc xây
dựng các KCN thông thường thời gian quá chú trọng vào hiệu quả tài chính
mà xem nhẹ các vấn đề về hiệu quả môi trường và hiệu quả sử dụng các
nguồn lực tài nguyên thiên nhiên. Điều này đã và đang đẩy Việt Nam đứng
trước những bài toán lớn về phát triển kinh tế và cân bằng các yếu tố tài
nguyên thiên nhiên và môi trường. Hiện nay, thay vì các khu công nghiệp
thông thường, nhiều quốc gia trên thế giới đã nỗ lực phát triển các khu
công nghiệp sinh thái (KCNST). Các nhà khoa học cho rằng, KCNST là cơ
sở quan trọng để phát triển bền vững (Sertyesilisik và Sertyesilisik, 2016)
do nó cho phép các doanh nghiệp trong khu sử dụng tài nguyên hiệu quả
hơn và ít phát thải hơn.
Nhận thức rõ bối cảnh ―phát triển bền vững là xu thế bao trùm trên
thế giới‖ (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2021ª) và xuất phát từ đòi hỏi của
thực tiễn trong nước, Đảng Cộng sản Việt Nam kiên trì chủ trương "huy
động, phân bổ, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, tạo động lực để phát
triển kinh tế nhanh và bền vững" đất nước (Đảng Cộng sản Việt Nam,
2021b). Đảng và Nhà nước đã ý thức được vấn đề phát triển bền vững các
KCN nhưng tiến trình ra chính sách và thực thi chính sách còn có không ít
thách thức và bất cập. Trong nỗ lực chuyển đổi các KCN thông thường
đang có thành các KCNST, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Dự án
"Triển khai sáng kiến khu công nghiệp sinh thái hướng tới mô hình khu
công nghiệp bền vững tại Việt Nam" tại Quyết định số 1526/QĐ-TTg ngày
28/8/2014 với mục tiêu tăng cường chuyển giao, ứng dụng và phổ biến2
công nghệ và phương thức sản xuất sạch hơn để giảm thiểu chất thải nguy
hại, phát thải khí nhà kính cũng như các chất gây ô nhiễm nước và quản lý
tốt hóa chất tại các KCN Việt Nam. Trên cơ sở các kết quả tích cực của dự
án sáng kiến KCNST, Chính phủ ban hành Nghị định số 82/2018/NĐ-CP
ngày 22/5/2018 quy định về quản lý KCN và KKT, trong đó nêu rõ khái
niệm, tiêu chí KCNST và phân công trách nhiệm của các Bộ, ngành trong
việc hướng dẫn phát triển KCNST. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện
sáng kiến KCNST trong thực tế còn nhiều hạn chế, đặc biệt là gặp phải
nhiều thách thức và rào cản về mặt thể chế - chính sách, quy hoạch và
chuẩn bị hạ tầng, phát triển hệ thống thông tin và công nghệ và đặc biệt xây
dựng và hình thành mối liên kết cộng sinh công nghiệp giữa các doanh
nghiệp trong KCN. Chính vì thế, Việt Nam mới chỉ thí điểm ở một vài
KCN vì ít có kinh nghiệm cũng như áp dụng chưa đầy đủ các tiêu chí về
KCNST theo thông lệ quốc tế. Tháng 10/2021, Thủ tướng Chính phủ quyết
định ban hành Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-
2030, tầm nhìn 2050. Chiến lược đặt ra nhiệm vụ: ―hoàn thiện thể chế,
chính sách về khu công nghiệp sinh thái, tăng cường áp dụng nguyên tắc kinh
tế tuần hoàn trong xây dựng, quản lý các khu công nghiệp, khu kinh tế‖. Thực
hiện nhiệm vụ này đòi hỏi phải có căn cứ khoa học và thực tiễn bao gồm cả
kinh nghiệm thực tiễn của quốc tế về khu công nghiệp sinh thái, nhất là về
mặt thế chế, chính sách
</p>
