Thuế là nguồn thu cơ bản, lâu dài của ngân sách quốc gia và là nguồn tài
chính quan trọng nhất để thực hiện các chính sách đầu tư phát triển kinh tế – xã hội
(KT – XH) của đất nước. Nguồn thu từ thuế được ví như là dòng máu của nền kinh
tế đối với một quốc gia.
Đối với các quốc gia trên thế giới, thuế là công cụ góp phần điều chỉnh các
mục tiêu kinh tế vĩ mô của Nhà nước. Các chính sách về thuế được đặt ra không chỉ
nhằm mang lại nguồn cung cho ngân sách nhà nước (NSNN) mà cao hơn còn góp
phần thực hiện chức năng kiểm kê, kiểm soát, quản lý, hướng dẫn và khuyến khích
phát triển sản xuất, khởi nghiệp, góp phần tích cực thúc đẩy điều chỉnh các mặt mất
cân đối trong nền kinh tế thị trường. Đồng thời, thông qua chính sách thuế Nhà
nước sẽ điều tiết phần chênh lệch thu nhập giữa người giàu và người nghèo, bằng
việc trợ cấp hoặc cung cấp hàng hoá công cộng bằng các nguồn thu thuế thu nhập
cá nhân (TNCN), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN). Ở các nước phát triển,
thuế TNCN là một sắc thuế trực thu ra đời tương đối sớm và chiếm tỷ trọng rất cao
từ 30% đến 40% trong tổng thu từ nguồn thuế.
Ở Việt Nam, Luật thuế TNCN có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2009 đã
giúp Chính phủ bù đắp được sự suy giảm trong số thu từ xuất nhập khẩu (XNK) do
phải thực hiện những cam kết giảm thuế XNK trong các hiệp định thương mại tự do
quốc tế, mặt khác khiến hệ thống thuế của nước ta ngày càng tiệm cận với những
thông lệ của thế giới. Sau 10 năm triển khai thực hiện, số thu thuế TNCN đã tăng từ
14.318 tỷ đồng (năm 2009) lên gần 109.400 tỷ đồng (năm 2019) nhưng hiện mới
chiếm khoảng 7% trong tổng số thu NSNN (theo số liệu năm 2019). Các nguồn
TNCN chịu thuế cũng rất đa dạng, phong phú và phức tạp: thu nhập từ kinh doanh;
thu nhập từ không kinh doanh; thu nhập bằng tiền và không bằng tiền; thu nhập từ
trong nước, thu nhập từ nước ngoài; thu nhập thường xuyên và thu nhập không
thường xuyên
