<p>
Lúa (Oryza sativa L.) là loại cây trồng quan trọng bậc nhất, vừa cung cấp nguồn
lương thực chính, vừa là nông sản xuất khẩu có kim ngạch lớn hiện nay ở nước ta. Cây
lúa và hạt gạo gắn liền với đời sống và văn hoá của dân tộc ta từ hàng ngàn năm. Mặc
dù sản lượng lúa gạo của nước ta lớn nhưng giá thành gạo xuất khẩu còn thấp do chất
lượng gạo chưa cao. Theo xu hướng của toàn thế giới hiện nay tập trung tăng sản
lượng tiêu thụ gạo chất lượng và tăng giá trị xuất khẩu, gạo màu được xem là một
trong những mặt hàng được quan tâm trong những năm gần đây vì lúa màu thuộc
nhóm gạo chất lượng, có lợi cho sức khỏe con người.
Giống lúa màu thường có màu sắc khác ở vỏ trấu, vỏ cám màu đen, tím, đỏ hay
vàng; có giá trị dinh dưỡng cao, chứa hàm lượng các chất hữu cơ đặc thù như chất
chống oxy hóa, anthoxyanin, vitamin, chất khoáng, vi lượng có lợi cho sức khỏe
(Chaudhary, 2003). Sắc tố anthocyanin trong gạo màu là hợp chất có hoạt tính sinh
học quí là khả năng chống oxy hóa cao nên có tác dụng chống lão hóa, hạn chế sự suy
giảm sức đề kháng; có tác dụng làm bền thành mạch, chống viêm, hạn chế sự phát
triển của các tế bào ung thư; tác dụng chống các tia phóng xạ (Huỳnh Thị Kim Cúc và
cs, 2013). Nghiên cứu về lúa màu trên thế giới đã được tiến hành từ nhiều năm, chủ
yếu về đánh giá đặc điểm hình thái, phân tử và thành phần các hoạt chất có lợi trong
gạo, chọn tạo giống có chất lượng, có khả năng chống chịu (Ahuja et al.,, 2007;
Chaudhary, 2003; Sutharut và Sudarat, 2012; Gowda et al, 2012; Somsana et al.,,
2013; Siddhi et al., 2014; Keshavulu et al., 2015; Brara et al 2015). Tại Việt Nam,
mặc dù lúa màu đã được trồng trọt, bảo tồn và sử dụng từ lâu đời nhưng các nghiên
cứu về chúng còn hạn chế, phần lớn tập trung vào việc tuyển chọn, phục tráng, phát
triển vật liệu theo phương pháp truyền thống (Lê Vĩnh Thảo, 2009; Ngô Thị Hồng
Tươi, 2015; Lâm Xuân Thái, 2015; Trần Hữu Phúc và cs, 2016).
</p>
