<p>
Tay Chân Miệng (TCM) là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người,
dễ gây thành dịch. Bệnh do các vi rút đường ruột (enterovirus) gây ra. Biểu
hiện lâm sàng nổi bật là tổn thương da, niêm mạc dưới dạng phỏng nước ở
các vị trí đặc biệt như niêm mạc miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông,
gối. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, lây chủ yếu theo đường tiêu hóa,
trực tiếp miệng - miệng hoặc phân - miệng. Nguồn lây chính từ nước bọt,
phỏng nước và phân của trẻ nhiễm bệnh.
Phần lớn các trường hợp TCM diễn biến tự khỏi, tuy nhiên có thể xuất
hiện một số biến chứng nguy hiểm như viêm não - màng não, viêm cơ tim,
phù phổi cấp dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp
thời [1]. Trong các vi rút đường ruột gây bệnh TCM, hai tác nhân được ghi
nhận thường gặp là Coxsackie virus A16 (CA16) và Enterovirus 71 (EV71).
Bên cạnh đó, các vi rút đường ruột khác như một số Coxsackie A, B và các
Echovirus. cũng có thể là căn nguyên gây bệnh.
Từ những năm 90 của thế kỷ XX, bệnh đã phổ biến ở một số nước
trong khu vực và đang trở thành vấn đề y tế công cộng quan trọng tại Châu Á
Thái Bình Dương. Tay Chân Miệng đã được ghi nhận ở Trung quốc, Hồng
Công, Việt Nam, Đài Loan với một tỷ lệ có biến chứng thần kinh và tim mạch
khá cao. Năm 2008, tại Đài Loan xảy ra một vụ dịch với 347 trường hợp nặng
có biến chứng và 14 trường hợp tử vong [2]. Năm 2009, Trung Quốc ghi nhận
1.155.525 ca mắc TCM trong đó 13.810 ca nặng và 353 ca tử vong [3]. Tại
Việt Nam, bệnh TCM được thông báo gặp quanh năm và phổ biến ở miền
Nam. Vụ dịch TCM trong năm 2011 có 113 121 ca mắc và 170 ca tử vong
[4]. Nhiều biến chứng cũng đã được thông báo như hôn mê, co giật, phù phổi
cấp, viêm cơ tim. Cho đến nay, bệnh vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, do
2
đó xu hướng chung của thế giới là phát triển vắc xin phòng bệnh, và phát hiện
sớm, điều trị kịp thời để làm giảm tỷ lệ tử vong. Do mức độ ngày càng lan
rộng của bệnh, một số nghiên cứu về TCM đã được tiến hành ở cả 2 miền
Nam Bắc. Một nghiên cứu về TCM trong vụ dịch năm 2005 tại miền Nam
Việt Nam cho thấy 2 tác nhân gây bệnh chính là EV71 và CA16, trong đó các
dưới nhóm EV71 gồm C1, C4 và C5 [5]. Nghiên cứu khác được tiến hành tại
miền Bắc Việt Nam trong vụ dịch năm 2008 đã ghi nhận sự xuất hiện của CA
10 trong số các tác nhân gây bệnh [6]. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã được báo
cáo tại Việt Nam chỉ được thực hiện tại một vài tỉnh, thành và trong một thời
gian ngắn do đó chưa có tính đại diện cho cả nước. Hơn nữa, các kết quả
nghiên cứu mới ở mức độ phát hiện bệnh, chưa đi sâu phân tích các yếu tố
tiên lượng bệnh cũng như đặc điểm gây bệnh của các chủng vi rút , điều đó
dẫn đến những hạn chế trong việc phòng chống dịch tại Việt Nam. Để có một
bức tranh toàn diện về bệnh TCM, về các căn nguyên gây bệnh đang phổ biến
tại Việt Nam cũng như để có một đánh giá đầy đủ về mặt lâm sàng, các biến
chứng thường gặp nhằm góp phần cho công tác phòng bệnh và tìm ra các giải
pháp khống chế tử vong của bệnh TCM, chúng tôi tiến hành đề tài
“Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và căn nguyên vi rút gây
bệnh Tay Chân Miệng tại Việt Nam”.
Đề tài có 3 mục tiêu chính:
1. Đánh giá đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh Tay Chân Miệng tại
Việt Nam.
2. Xác định các căn nguyên vi rút chính gây bệnh Tay Chân Miệng.
3. Phân tích các yếu tố nguy cơ liên quan đến tình trạng nặng và biến
chứng của bệnh.
</p>
