Ung thư đại trực tràng là bệnh ác tính có thể gặp ở mọi lứa tuổi và giới.
Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc chuẩn theo tuổi là 10,1/100.000 dân, đứng hàng thứ
sáu trong các bệnh ung thư của cả hai giới [1]. Tại châu Á, tỷ lệ mắc ung thư
đại trực tràng tăng nhanh ở các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn
Quốc và Singapore [2],[3],[4]. Tại Mỹ, bệnh ung thư đại trực tràng đứng thứ
năm sau ung thư phổi, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư bàng quang và ung thư
tuyến giáp, số người tử vong do ung thư đại trực tràng ước tính khoảng
50.830 người, đứng thứ hai về tỷ lệ tử vong chỉ sau ung thư phổi [5],[6]. Ung
thư đại trực tràng có thể phòng ngừa được thông qua các chương trình tầm
soát phát hiện sớm để loại bỏ các polyp hoặc khối u nhỏ [7],[8],[9],[10]. Biểu
hiện lâm sàng của ung thư đại trực tràng ở giai đoạn sớm không rõ ràng nên
đa số bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn muộn. Tỷ lệ chẩn đoán muộn và
tử vong cao cho thấy sự cần thiết của các biện pháp khám sàng lọc hệ thống
và điều trị kịp thời [11],[12].
Những phát hiện mới về cơ chế bệnh sinh ở mức độ phân tử cho thấy
ung thư đại trực tràng là kết quả sự tích lũy các đột biến gen [13]. Những đột
biến gen làm suy giảm hoặc tăng cường quá mức các tín hiệu tế bào gây rối
loạn các quá trình phát triển, phân chia, biệt hóa, chết theo chương trình
(apotosis) dẫn đến phát sinh ung thư. Rất nhiều các đột biến gen đã được phát
hiện trong ung thư đại trực tràng bao gồm: đột biến các gen gây ung thư, đột
biến các gen ức chế khối u và đột biến các gen sửa chữa. Đột biến gen gây
ung thư KRAS và BRAF có tính đa dạng về vị trí, kiểu dạng và đã được
chứng minh gây kháng thuốc điều trị đích EGFR (Epidermal growth factor
receptor) [14]. Đột biến gen KRAS được phát hiện từ 30% đến 50% và đột
biến gen BRAF được phát hiện từ 5% đến 15% các trường hợp ung thư đại
trực tràng [14],[15],[16]. Hiện nay, phẫu thuật vẫn là phương pháp điều trị
chính giúp loại bỏ khối u. Các loại hóa chất mới chống ung thư trong đó có
hóa chất nhắm đích EGFR góp phần cải thiện đáng kể tỷ lệ khỏi bệnh và kéo
dài thời gian sống cho người bệnh [17]. Tuy nhiên, thuốc điều trị đích EGFR
chỉ mang lại lợi ích cho những bệnh nhân không có đột biến gen KRAS và
gen BRAF [14],[15],[16]. Từ đó, xác định tình trạng đột biến gen KRAS,
BRAF đã trở thành một chỉ định cần thiết trước khi điều trị thuốc nhắm đích
EGFR cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Mặt khác, vai trò có tính chất
tiên lượng của các đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng đối với tình trạng đột
biến gen KRAS, BRAF luôn là mối quan tâm của các thầy thuốc điều trị. Tại
Việt Nam, tình trạng đột biến gen KRAS mới được nghiên cứu nhưng chưa có
nghiên cứu nào đề cập đến đột biến cả hai gen KRAS, BRAF và kết quả điều
trị đích ở người bệnh ung thư đại trực tràng. Vì vậy đề tài này được nghiên
cứu với các mục tiêu sau:
1. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và đột biến gen
KRAS, BRAF ở bệnh nhân ung thư đại trực tràng.
2. Mối liên quan giữa đột biến gen KRAS, BRAF với đặc điểm lâm
sàng, cận lâm sàng và nhận xét bước đầu kết quả điều trị đích ở bệnh nhân
ung thư đại trực tràng.
