Trong phẫu thuật, đau sau mổ vừa là mối quan tâm hàng đầu của các bác
sĩ đồng thời là nỗi lo lắng, sợ hãi của bệnh nhân khi tiến hành phẫu thuật. Đau
sau mổ làm cản trở hô hấp và vận động của bệnh nhân vì thế gây khó khăn
cho việc áp dụng các biện pháp tập thở, tập vận động sớm, gây khó chịu, ảnh
hưởng không tốt tới tâm lý người bệnh [1].
Ngoài ra, các nhà khoa học đã thừa nhận từ lâu rằng đau gây ra hàng loạt
các rối loạn tại chỗ và toàn thân như tăng các stress của cơ thể với tổn thương,
gây rối loạn nội tiết, chuyển hóa, hô hấp và tuần hoàn dẫn đến một số biến
chứng sớm có thể gặp như tăng huyết áp, loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim, xẹp
phổi, suy hô hấp [2].
Do đó, chất lượng vô cảm tốt, giảm đau sau mổ tốt quyết định không nhỏ
tới kết quả của cả quá trình điều trị nói chung và khả năng phục hồi tốt trong
thời gian hậu phẫu nói riêng.
Trong các phẫu thuật chi dưới, chúng ta có một số lựa chọn, tuy nhiên tê
tủy sống, tê ngoài màng cứng để mổ và giảm đau vẫn là những kĩ thuật được
dụng rộng rãi nhất vì dễ thực hiện về mặt kĩ thuật tuy có một số rủi ro. Gây tê
đám rối thắt lưng (ĐRTL) về lý thuyết cũng được mô tả từ lâu tuy nhiên khó
thực hiện về mặt kĩ thuật [3],[4].
Năm 1974, Winnie là người tiên phong tiến hành gây tê ĐRTKTL để
giảm đau sau mổ khớp háng, và sau đó một số tác giả đã phát triển kĩ thuật
này để giảm đau trong một số phẫu thuật chi dưới [4],[5]. Tuy nhiên, trong
thời kỳ này, kĩ thuật gây tê ĐRTKTL chủ yếu dựa vào các mốc giải phẫu vậy
nên kết quả còn hạn chế và có thể gặp những tai biến nguy hiểm [3],[6],[7].
Sau này, nhờ có máy dò thần kinh, kết quả gây tê có khả quan hơn nhưng vẫn
chưa đạt độ chính xác cao.
Trong vài năm gần đây, dưới sự hướng dẫn của siêu âm dò các thân thần
kinh, trên thế giới, một số tác giả đã bắt đầu nghiên cứu, áp dụng gây tê đám
rối thần kinh [8],[9], các thân thần kinh ngoại biên [10] để vô cảm trong phẫu
thuật và giảm đau sau mổ đạt hiệu quả cao rõ rệt do vị trí chọc kim và tiêm
thuốc đạt độ chính xác cao.
Kĩ thuật gây tê ĐRTKTL dưới hướng dẫn của siêu âm cũng không nằm
ngoài xu thế đó [11],[12], đã và đang được nghiên cứu như là một phương
pháp giảm đau hữu ích trong một số phẫu thuật chi dưới [5],[13]. Siêu âm giữ
vai trò chủ yếu trong việc đưa kim gây tê vào vùng ĐRTL, kết hợp với máy
kích thích thần kinh nhằm kiểm chứng vị trí tối ưu của đầu mũi kim tiếp xúc
với ĐRTL. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế ra sao, các tác dụng phụ và tai biến
như thế nào thì phương pháp này vẫn đang được nghiên cứu trên thế giới.
Tại Việt nam, chưa có nghiên cứu nào về gây tê đám rối thắt lưng dưới
sự hỗ trợ của siêu âm.
Vì vậy, chúng tôi thực hiện nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu hiệu quả
giảm đau sau mổ của gây tê đám rối thần kinh thắt lưng dưới hướng dẫn
của siêu âm trong các phẫu thuật chi dưới” với các mục tiêu sau:
1. So sánh hiệu quả giảm đau sau phẫu thuật chi dưới giữa gây tê đám rối
thắt lưng dưới hướng dẫn của siêu âm và máy kích thích thần kinh với gây
tê ngoài màng cứng bằng levobupivacain.
2. Đánh giá các tác dụng không mong muốn và những thuận lợi, khó khăn
của gây tê đám rối thần kinh thắt lưng.
