<p>
Các rối loạn huyết động trong sốc nhiễm khuẩn đã đƣợc nhiều tác giả mô
tả trong đó có Udhoji mô tả vào năm 1965 [1-2]. Các nhà lâm sàng kinh điển
thƣờng chia sốc nhiễm khuẩn thành 2 giai đoạn lâm sàng: tình trạng tăng
động (hyperdynamic) hay “sốc nóng” xuất hiện sớm có đặc điểm da xung
huyết ấm đầu chi, mạch nhanh và huyết áp có thể bình thƣờng hoặc tăng với
cung lƣợng tim tăng và giãn mạch. Giai đoạn muộn “sốc lạnh” hay giảm động
(hypodynamic) biểu hiện bằng huyết áp tụt nhanh, lạnh đầu chi, nổi vân tím
cung lƣợng tim giảm và co mạch ngoại vi [3].
Vào những thập kỷ 70 trở đi, thông qua biện pháp thăm dò huyết động
phát triển mạnh mẽ với s ứng dụng của catheter động mạch phổi (Swan –
Ganz), các nhà hồi sức kết luận các đặc điểm chính rối loạn huyết động gồm có
thiếu hụt thể tích tuần hoàn, giãn mạch và suy chức năng cơ tim [4] [5] [6] [7].
Tuy nhiên rối loạn huyết động trong sốc nhiễm khuẩn có bản chất phức tạp, khó
đánh giá s khác nhau giữa các bệnh nhân và thậm ch các giai đoạn trong cùng
một bệnh nhân.
Rối loạn huyết động trong sốc nhiễm khuẩn có thể chia thành 2 giai đoạn:
giai đoạn sớm là rối loạn tuần hoàn vi thể (microcirculation) xảy ra tại mô cơ
thể. Chỉ có thể đánh giá rối loạn này gián tiếp qua chỉ số oxy hóa mô là
ScvO2 và lactate máu [2]. Giai đoạn muộn là rối loạn huyết động đại thể
(macrocirculation) gồm có huyết áp, thể tích tuần hoàn, sức cản mạch hệ
thống, chức năng tim [8]. Rangel Frusto et al [9] nhận thấy tỉ lệ tử vong tăng
đột biến từ 20% lên 46% khi bệnh nhân từ hội chứng nhiễm khuẩn nặng
(severe sepsis) sang sốc nhiễm khuẩn (septic shock) [10] [11]. Phát hiện sớm
s thay đổi ScvO2 và lactate máu là hai chỉ số rất quan trọng và điều trị sớm
quyết định tiên lƣợng cho bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn [12-13].
Xử tr ban đầu sốc nhiễm khuẩn, phục hồi tình trạng huyết động sớm ngay
tại khoa Cấp cứu là ƣu tiên hàng đầu góp phần quyết định giảm tỉ lệ tử vong
[14]. Trong th c hành lâm sàng, để phục hồi huyết động sớm cần phải có các
chỉ số đánh giá huyết động: thể tích tiền gánh (preload), chỉ số tim (CI), chức
năng tim (cardiac function), sức cản mạch hệ thống (SVR). Đặc biệt phải
đánh giá đƣợc sớm nguy cơ phù phổi và tình trạng tăng t nh thấm mao mạch,
hiện tƣợng phù phổi, hội chứng tăng t nh thấm (capillary leakage
syndrome).vv [14]. Đánh giá đúng và bù dịch đủ thể tích tuần hoàn đóng vai
trò quyết định thành công phục hồi huyết động và tƣới máu tổ chức.
Có rất nhiều phƣơng pháp thăm dò huyết động đã đƣợc áp dụng trong
th c hành lâm sàng giúp đánh giá, hỗ trợ điều trị hiệu quả trong đó có phƣơng
pháp thăm dò huyết động PICCO. Với ƣu thế có các chỉ số huyết động mới
giúp đánh giá thể tích tuần hoàn (preload) tin cậy nhƣ chỉ số thể tích cuối tâm
trƣơng toàn bộ GEDVI, chỉ số nƣớc ngoài mạch phổi EVLWI, chỉ số chức
năng tim CFI. PICCO còn có chức năng cơ bản nhƣ đo cung lƣợng tim, chỉ
số tim CO, CI, chỉ số sức cản mạch hệ thống SVRI [15] [16].
PICCO đã đƣợc áp dụng hiệu quả nhiều năm nay tại các trung tâm hồi sức
trung ƣơng tại Việt Nam nhƣ ứng dụng PICCO theo dõi huyết động ở bệnh
nhân mổ tim mở tại bệnh viện Trung ƣơng quân đội 108, hoặc sử dụng
PICCO trong hồi sức ngoại khoa tại bệnh viện Việt Đức.
Tuy vậy chƣa có nghiên cứu đánh giá bệnh cảnh huyết động của bệnh
nhân sốc nhiễm khuẩn mới nhập viện, cũng nhƣ hiệu quả hỗ trợ điều trị của
phƣơng pháp PICCO. Vậy chúng tôi nghiên cứu vai trò hỗ trợ phƣơng pháp
thăm dò huyết động PICCO trong xử trí sốc nhiễm khuẩn tại khoa Cấp cứu
Bệnh viện Bạch Mai nhằm mục tiêu:
1. Đánh giá đặc điểm huyết động bằng phương pháp PICCO trong sốc
nhiễm khuẩn.
2. Đánh giá hiệu quả điều chỉnh huyết động theo đích mục tiêu dựa trên
hướng dẫn của PICCO ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn.
</p>
