Yhọccổ truyền phương Đông cómộtlịchsử lâu đời và làmột kho tàng y
dược phong phútừ hàng nghìnnăm. Ngày nay, cùngvớisự phát triểncủa khoahọc
kỹ thuật nói chung, yhọc nói riêng,nền yhọccổ truyền đang có những đóng góp to
lớn vào việc phòng và chữabệnh, làmtăng tuổi thọcủa con người và nâng cao chất
lượng cuộcsống. Nhiềuhợp chất hóahọc có nguồngốctừ thiên nhiên đượcsửdụng
làm thuốc có hiệu quả như atermisinintừ cây Thanh hao hoa vàng(Artemisia annua
L.) làm thuốc chốngsốt rét diệt thể phân liệt, taxoltừ cây Thông đỏ(Taxus
Cuspidata) đượcsửdụng làm thuốc chống ung thư Ngoài ra, người ta còn có thể
sửdụngdịch chiếtcủa thảodược làm thực phẩm chứcnăng trong việchỗ trợ chữa
bệnh nhưdịch chiếttừ cây Trinhnữ hoàng cung(Crinum latifolium) là thuốc điều
trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt (uxơ tuyến tiền liệt) ở nam giới và uxơtử cung ở
nữ giới, haygần đây làsản phẩmtừdịch chiếtcủa 7 loại thảodược quý (Khổ qua,
Dây thìa canh, Hoàisơn, Sinh địa, Thương truật, Linh chi vàtảo Spirulina) có khả
năng điều trị đái tháo đường Với nhữngkết quả đạt được cho thấy việc nghiên
cứu thành phần hóahọctừ những câycỏ thiên nhiên cómột ý nghĩa khoahọc và
thực tiễn cao, đặc biệt ở Việt Nam, mộtnước có thảm thựcvật phong phú, có nguồn
tài nguyêndược liệu vô cùng quý giá.
Ngoài việc phânlập cáchợp chất trong thiên nhiên, các nhà khoahọc còn
tiến hành chuyển hóa hóahọctừ cáchợp chất thiên nhiên ban đầu nhằmtạo ra các
hoạt chấtmới có hoạtlực caohơn, ưu việthơn, độc tính thấphơn. Đâycũng làmột
phương pháp để tìm kiếm cáchợp chất có hoạt tính sinhhọc, địnhhướng cho ngành
hóadược. Theo thống kêdựa vào đơn thuốc ởMỹ côngbố cho thấy trên 50% loại
thuốc được kê đơn chứa các hoạt chất có nguồngốctừtự nhiên hoặc đượctổnghợp
dựa vàocấu trúccủa cáchợp chấttự nhiên.
Loài Thông ládẹt(Pinus krempfii Lecomte) thuộc chi Pinus, họ Pinaceae.
Loài nàymới chỉ cómột côngbố duy nhất trên thế giớitừnăm 1966 và làmột thực
vật đặchữucủa Việt Nam, “hóa thạchsống” hiếm hoi còn sótlại cho đến ngày nay.
17
Việc nghiêncứuvề thành phần hóahọc và hoạt tính sinhhọccủa loài Thông ládẹt
ngoài ý nghĩavề khoahọc còn có ý nghĩarấtlớnvềmặt xãhội.
Loài Ngũ gia bìhương(Acanthopanax trifoliatus (L.) Merr.) thuộc chi
Acanthopanax,họ Araliaceae. Ngaytừ nhữngnăm 80của thếkỷ trước, đã có nhiều
công trình côngbốvề thành phần hóahọccủa cây này. Nhiềuhợp chất triterpene
acid có khung lupanvới hàmlượng khá cao đã được phânlập và xác định. Tuy
nhiên, cho đến nay chưa có công trình khoahọc nàovề nghiêncứutổnghợp các
dẫn xuất triterpenetừ cây này được côngbố.
