<p>
U lympho ác tính là thuật ngữ mô tả một nhóm các bệnh ác tính khác
nhau trong đó khởi đầu là một tế bào lympho ngoài tuỷ xương chuyển dạng,
tăng sinh không kiểm soát, tạo thành khối u. Do hệ bạch huyết có mặt khắp
nơi trong cơ thể nên u lympho có thể bắt đầu ở bất kỳ chỗ nào và lan tràn đến
hầu hết các cơ quan [1], [2], [3].
U lympho ác tính (gồm Hodgkin và không Hodgkin) là bệnh ác tính
đứng hàng thứ ba ở trẻ em sau bạch cầu cấp (27,5%) và u não (17,4%), trong
đó u lympho ác tính không Hodgkin (ULAKH) chiếm khoảng 4,3% tất cả các
ung thư trẻ em [4], [5], [6].
ULAKH trẻ em có đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, mô bệnh học (MBH) và
điều trị khác với ở người lớn. Đa số bệnh nhi (BN) đến bệnh viện ở giai đoạn
muộn. ULAKH giai đoạn III và IV chiếm khoảng 60% - 70% tuỳ theo các báo
cáo [4], [5], [6], [7]. Trên lâm sàng bệnh được chia giai đoạn khu trú (giai
đoạn I và II) và lan tràn (giai đoạn III và IV). Về MBH, 90% trường hợp
ULAKH trẻ em có độ MBH ác tính cao, do đó thường bệnh tiến triển nhanh,
nặng nề hơn ở người lớn [5]. Việc chẩn đoán ULAKH trẻ em dựa vào đặc
điểm u hạch trên lâm sàng và bằng chứng MBH.
Trước những năm 1970, tỷ lệ chữa khỏi bằng phẫu thuật và/hoặc tia xạ
ULAKH trẻ em chỉ là 10% - 20% [5], [7], [8], [9]. Từ những năm đầu của
1970, sự ra đời các phác đồ hoá chất đã giúp cải thiện thời gian sống thêm của
BN rõ rệt. Có nhiều thử nghiệm lâm sàng nghiên cứu kết quả điều trị của các
phác đồ kết hợp nhiều thuốc. Hiện nay, lựa chọn phác đồ điều trị tuỳ thuộc
vào giai đoạn bệnh và phân nhóm MBH còn gặp nhiều khó khăn do bệnh giai
đoạn muộn, phác đồ điều trị thường mạnh, nhiều tai biến. Tuy vậy, nhờ hóa
trị, tỷ lệ sống thêm 5 năm chung của ULAKH trẻ em tăng từ 56% trong giai
đoạn 1975-1984 đến 72% giai đoạn 1985-1994 [10]. Hiện nay, trên thế giới
có khoảng 70% - 90% trẻ bị ULAKH có thể sống thêm 5 năm sau hoá trị
đúng mức [5], [7], [9], [10]. Với giai đoạn III và IV, các phác đồ điều trị đòi
hỏi mạnh hơn, nhiều thời gian hơn, cũng đạt được tỷ lệ sống thêm tùy theo
báo cáo khoảng 70% [5], [7]. Ở Việt Nam, có ít nghiên cứu về đặc điểm cũng
như kết quả điều trị ULAKH ở trẻ em. Phác đồ điều trị còn chưa thống nhất
giữa các bệnh viện. Việc lựa chọn phác đồ từ trước còn chưa phù hợp với giai
đoạn nhất là khi bệnh đã ở giai đoạn lan tràn. Được sự đồng ý của Hội đồng
khoa học bệnh viện, khoa Nhi bệnh viện K đã áp dụng phác đồ NHL - BFM
90, là một phác đồ đã được áp dụng ở 120 trung tâm điều trị ung thư trẻ em
trên thế giới cho ULAKH trẻ em có giải phẫu bệnh ác tính cao và/hoặc giai
đoạn muộn, phác đồ có ưu điểm so với các phác đồ khác ở chỗ có sẵn thuốc
cung cấp ở Việt Nam, rút xạ trị khỏi phác đồ so với các thế hệ phác đồ BFM
trước, không có phẫu thuật cắt u trong phác đồ. Tuy nhiên chưa có báo cáo
kết quả điều trị. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài này với mục tiêu:
Mục tiêu nghiên cứu:
1. Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học ULAKH ở trẻ em giai
đoạn III+IV điều trị tại bệnh viện K từ 1/6/2005 đến 30/10/2014.
2. Đánh giá kết quả điều trị ULAKH giai đoạn III+IV của số trẻ em này
bằng phác đồ NHL - BFM 90 tại bệnh viện K.
</p>
