U mô đệm đường tiêu hóa - Gastro Intestinal Stroma Tumors (GISTs)
là khối u trung mô của đường tiêu hóa có nguồn gốc t tế bào ở thành ống
tiêu hóa hay tế bào Cajal [1],[2],[3],[4]. Bệnh chiếm khoảng 0,2% các bệnh lý
đường tiêu hóa, với tỷ lệ m c bệnh khoảng 1,5/100.000 dân [5],[6],[7]. Theo
thống kê, hàng năm tại Hoa K có khoảng 5000 ca mới m c [8]. Trên thế giới,
trước năm 1990, GISTs thường được chẩn đoán nhầm là sarcoma phần mềm
như sarcoma cơ trơn, sarcoma mỡ do h nh thái tế bào của 2 loại này khá
giống nhau. Gần đây nhờ sự phát triển của kỹ thuật nhuộm hóa mô miễn dịch
(HMMD) và các nghiên cứu về gen, các nhà giải phẫu bệnh đã t m thấy đột
biến của gen cKIT- một gen tiền ung thư được bộc lộ kháng nguyên bề mặt
CD-117 nên đã phân biệt được rõ loại bệnh này [9],[10]. T đây đã mở ra một
cuộc cách mạng trong chẩn đoán cũng như điều trị GISTs [7].
Hiện nay, chẩn đoán GISTs dựa vào triệu chứng lâm sàng, các xét
nghiệm cận lâm sàng như nội soi ống tiêu hóa, chụp c t lớp vi tính, chụp cộng
hưởng t ổ bụng,. Xét nghiệm mô bệnh học và nhuộm HMMD là tiêu chuẩn
vàng để chẩn đoán bệnh.Về mặt điều trị, phẫu thuật vẫn là phương pháp điều
trị triệt căn căn bản [2],[3],[11]. Trước năm 2001, GISTs chỉ được điều trị
phẫu thuật đơn thuần. Hóa chất và xạ trị không hiệu quả, với tỷ lệ đáp ứng rất
thấp chỉ dao động khoảng 10% [12]. Đối với giai đoạn không còn khả năng
PT c t bỏ u thực sự là một thách thức đối với các thầy thuốc lâm sàng.
Với tiến bộ của nền y học, thuốc điều trị đích imatinib (Glivec) ra đời đã
tạo ra một cuộc cách mạng trong điều trị cho GISTs. Thuốc với cơ chế ức chế
chọn lọc tyrosine kinase c-abl, bcr - abl, c - kit và PDGFR, tương tác với
protein này ở vị trí g n với ATP. Tế bào u sẽ ng ng tăng sinh và đi vào con
đường chết theo chương tr nh apoptosis . T năm 2002, thuốc đã được đưa
vào điều trị cho GISTs giai đoạn không mổ được hay đã có di căn tại nhiều
nước trên thế giới như Hoa K , Châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Kết quả cho
thấy thuốc có tỷ lệ đáp ứng cao, thời gian sống thêm của bệnh nhân được cải
thiện rõ rệt. Tại Việt Nam, thuốc được điều trị cho GISTs không phẫu thuật
được hoặc đã có di căn t năm 2007 [13], tuy nhiên cho tới nay chưa có nghiên
cứu nào thực hiện một cách chi tiết, đầy đủ. Chính v vậy, chúng tôi thực hiện
đề tài nhằm 2 mục tiêu:
1. Mô tả một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của u mô đệm đường
tiêu hóa (GISTs) giai đoạn không còn chỉ định phẫu thuật cắt bỏ u,
có CD 117 (+) tại Bệnh viện K.
2. Đánh giá kết quả điều trị nhóm bệnh nhân trên bằng imatinib và
một số yếu tố liên quan.
