<p>
Dân tộc Hmông ở Việt Nam hiện nay có trên một triệu người, còn được biết
đến với các tên gọi khác như Mẹo, Mèo, Miếu, Mán Trắng. Người Hmông gồm các
nhóm địa phương như Hmông Trắng, Hmông Hoa, Hmông Đỏ, Hmông Đen,
Hmông Xanh và Na Miẻo. Người Hmông sống ở các tỉnh miền núi Bắc Bộ và một
số ít ở miền miền núi tỉnh Nghệ An. Hoạt động sản xuất nông nghiệp của họ chủ
yếu là trồng ngô, lúa trên nương rẫy, ruộng bậc thang, ngoài ra còn trồng lanh,
bông, lúa mạnh. Công cụ chủ yếu là chiếc cày. Người Hmông chăn nuôi chủ yếu là
bò, lợn, gà và ngựa. Họ có một số nghề thủ công như: rèn, đồ gỗ, đan lát và dệt vải
(Nguyễn Văn Huy và cs, 2011).
Người Hmông có nhiều giống cây trồng và vật nuôi quý nay đã trở thành sản
phẩm đặc sản như ngô nếp để nấu mèn mén, nấu rượu ngô men lá; rau cải thường
biết tới với tên cải mèo; gà đen với thịt đen và xương đen thường dùng làm thuốc;
lợn đen bản địa có trọng lượng nhỏ còn có tên gọi là lợn cắp nách và đặc biệt là
giống bò Hmông là giống bò kiêm dụng, thịt thơm ngon. Với người Hmông, con bò
được coi là “ngân hàng sống” và là niềm tự hào của mỗi gia đình (Hoàng Xuân
Trường và cs, 2010). Chăn nuôi bò của người Hmông trên vùng núi cao thường gặp
khó khăn về khí hậu, thời tiết, có những năm mùa đông lạnh dưới 00C và kéo dài
trên 30 ngày (mùa đồng năm 2008), nhiều nơi có băng tuyết, làm cạn kiệt nguồn
thức ăn ngoài tự nhiên. Người Hmông thường sống trên vùng núi cao, nơi đất canh
tác rất hạn chế, thiếu đất để trồng cây thức ăn cho bò. Bên cạnh đó còn có khó khăn
về nguồn nước phục vụ chăn nuôi, vào mùa đông nhiều hộ phải gánh nước xa nhà
3-5km, đường đi lại rất khó khăn. Tuy nhiên, người Hmông rất chịu khó, chịu gian
khổ và đã có tập quán, kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp. Thành công lớn
nhất của người Hmông đó là vẫn giữ được các giống vật nuôi tốt như bò Hmông,
lợn đen bản địa và gà đen. Ngày nay có nhiều hộ người Hmông đã có kinh tế khá và
giàu, nhiều hộ nuôi bò cho thu nhập cao và ổn định.
</p>
