<p>
Chi Kim tuyến (Anoectochilus Blume) thuộc họ Lan (Orchidaceae Juss.),
trên thế giới có khoảng 50 loài. Ở Việt Nam, theo Nguyễn Tiến Bân và cộng sự
(2005) chi Kim tuyến có 12 loài [2]. Trong đó năm loài có tên trong Sách đỏ Việt
Nam, đó là: Anoectochilus acalcaratus Aver., Anoectochilus calcareus Aver., A.
chapaensis Gagnep., A. setaceus Blume, A. tridentatus Seidenf. ex Aver.). Theo
Averyanov L. (2008), chi Anoectochilus Blume ở Việt Nam có 7 trong tổng số 30
loài của khu vực châu Á nhiệt đới [36]. Chi này nằm trong Danh mục Thực vật rừng
nguy cấp, quý hiếm (nhóm IA) của Nghị định số 32/2006/NĐ- CP ngày 30/3/2006
của Chính phủ nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại. Cần bảo tồn
các phần quần thể nhỏ còn sót lại ở các Vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.
Bên cạnh đó cần nghiên cứu nhân giống để phát triển vùng trồng tạo hàng hóa xuất
khẩu và bảo tồn nguồn gen. Tuy nhiên, bằng nhiều cách khác nhau các loài thuộc
chi Kim tuyến vẫn bị khai thác tận diệt để bán ra thị trường nước ngoài qua đường
tiểu ngạch. Cũng giống như Việt Nam, các loài thuộc chi Kim tuyến trên thế giới
cũng bị thu hái ngoài tự nhiên trong các cánh rừng nguyên sinh và rừng đã khai thác
tầng cây ưu thế để buôn bán trên thị trường dược liệu. Hiện tại, nguồn tài nguyên
này đang bị đe doạ nghiêm trọng bởi môi trường sống bị suy thoái, diện tích rừng
đã bị biến đổi, khai thác quá mức nguồn Kim tuyến ngoài tự nhiên. Nhiều loài có ý
nghĩa khoa học (đa dạng về nguồn gen, tính đặc hữu) như: Anoectochilus
koshunensis, Anoectochilus sandvicensis, Anoectochilus zhejiangensis và giá trị sử
dụng cao (đặc biệt dùng làm thuốc) như: Anoectochilus setaceus, Anoectochilus
formosanus, Anoectochilus koshunensis đang đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng
trong tự nhiên. Trong vòng ba thập kỷ lại đây, với những bước nhảy vọt của các
hoạt động khoa học đã dẫn đến sự đánh giá đúng tầm quan trọng và giá trị dược liệu
của các loài Kim tuyến, nâng cao nhận thức rằng nhân giống và nuôi trồng các loài
Kim tuyến là một khả năng hiện thực để bảo tồn, phát triển và sử dụng bền vững
các loài Kim tuyến. Ở Việt Nam cho đến nay, các nghiên cứu về chi Kim tuyến còn
rất hạn chế. Vì vậy cần thiết phải tìm giải pháp bảo tồn, phát triển và sử dụng bền
vững chi Kim tuyến, đặc biệt là các loài có giá trị. Đó cũng là lý do thực hiện đề tàiluận án “Nghiên cứu một số cơ sở khoa học nhằm ảo tồn, phát triển và sử
dụng ền vững một số loài trong chi Kim tuyến (Anoectochilus Blume) ở Việt
Nam” nhằm đánh giá thực trạng và giá trị của các loài thuộc chi Kim tuyến và đề
xuất các giải pháp bảo tồn và phát triển bền vững các loài này là rất cần thiết, có ý
nghĩa khoa học và giá trị thực tiễn
</p>
