Bão nhiệt đới là một trong những hiện tượng thời tiết nguy hiểm nhất, đặc biệt
đối với những nơi nằm trong vùng hoạt động của bão – xoáy thuận nhiệt đới như
nước ta. Với tốc độgió cực mạnh gần tâm, bão có thểtrực tiếp gây nên những thiệt
hại nặng nề. Bão thường kèm theo mưa lớn có thểgây lũlụt trên diện rộng và nước
dâng trong bão. Đặc biệt, cùng với xu thếnóng lên của khí hậu toàn cầu, sức tàn
phá và mức độnguy hiểm của bão cũng tăng lên (Emanuel 2005,[38]). Chính vì
thế, yêu cầu vềdựbáo và cảnh báo bão chính xác, kịp thời là một trong những
nhiệm vụquan trọng hàng đầu đối với nhiều cơquan, ngành chức năng, nhất là đối
với những người làm dựbáo nghiệp vụ. Đểcó thể đưa ra những hướng dẫn phòng
tránh, di dời kịp thời cho người dân, cần dựbáo được 1) Quĩ đạo bão: Vịtrí của bão
trong tương lai, hướng di chuyển và vùng đổbộ(nếu có); và 2) Cấu trúc và cường
độbão: Tốc độgió cực lại, phân bốgió, vùng mưa và cường độmưa. Trong hai yêu
cầu trên thì yêu cầu thứnhất, dựbáo quĩ đạo, có thểthực hiện dễdàng hơn, còn dự
báo cường độbão vẫn còn là thách thức lớn trên thếgiới. Ởnước ta, việc dựbáo quĩ
đạo bão có tầm quan trọng đặc biệt. Tuy nhiên, những gì mà chúng ta đạt được vẫn
đang ởmức độkhởi đầu, do đó một trong những nhiệm vụtrọng tâm của ngành khí
tượng thủy văn nước ta hiện nay là nâng cao chất lượng dựbáo bão, nhất là quĩ đạo
bão.
Có nhiều phương pháp dựbáo quĩ đạo bão:
1) phương pháp synop: chủyếu sửdụng hệthống các bản đồhình thếthời
tiết, dựa trên khái niệm dòng dẫn đườngvới giảthiết xoáy bão được đặt
vào trường môi trường (dòng nền) và di chuyển cùng với dòng nền này;
2
2) phương pháp thống kê: dựa trên mối quan hệthống kê giữa tốc độvà
hướng di chuyển của xoáy bão với các tham sốkhí tượng khác nhau, qua
đó xây dựng các phương trình dựbáo. Một trong những mô hình thống kê
sửdụng các yếu tốthống kê khí hậu và quán tính là CLIPER (CLImatology
and PERsistent). CLIPER được coi là mô hình “không kỹnăng” và thường
được sửdụng để đánh giá mức độhiệu quảcác các mô hình dựbáo khác.
3) phương pháp sửdụng các mô hình sốtrị(hay phương pháp số), dựa trên
việc giải sốcác phương trình toán học mô tảtrạng thái của khí quyển để
đưa ra được các yếu tốthời tiết trong tương lai.
