Khớp gối là một trong những khớp đóng vai trò chịu lực chính của cơ thể
có cấu trúc phức hợp, độc đáo và vững chắc. Trong các thành phần đảm bảo
sự vững chắc của khớp gối, dây chằng chéo trước đóng một vai trò quan trọng
bởi tác dụng chống lại sự trượt ra trước và xoay trong của xương chày so với
xương đùi. Đứt dây chằng chéo trước là tổn thương thường gặp, gây ra tình
trạng khớp gối bị lỏng, dẫn đến rách sụn chêm, bong sụn khớp ngày càng lan
rộng và khớp gối nhanh chóng bị thoái hoá. Chính vì vậy, mổ nội soi tái tạo
dây chằng chéo trước là rất cần thiết, nhằm phục hồi lại độ vững chắc, chức
năng và biên độ vận động bình thường của khớp gối, tránh các biến chứng
[1],[2],[3],[4],[5].
Tái tạo cả hai bó hay chỉ tái tạo 1 bó dây chằng chéo trước còn nhiều
quan điểm khác nhau nhưng việc lập lại hoàn toàn về giải phẫu, từ đó là cơ sở
cho việc hồi phục các chức năng như trước tổn thương vẫn là ưu tiên hàng
đầu của các phẫu thuật viên, cũng như của đề tài này. Vật liệu dùng để tái tạo
dây chằng chéo trước thông dụng nhất hiện nay là vật liệu tự thân và vật liệu
đồng loại. Vật liệu tự thân là loại vật liệu được lấy ra từ chính chân của bệnh
nhân, có những mặt hạn chế do giới hạn về số lượng, kích thước và không
phải lúc nào cũng đủ để tái tạo hai bó dây chằng chéo trước, tái tạo nhiều dây
chằng, nhất là những trường hợp bệnh nhân bị đứt lại dây chằng, phải mổ lần
2,3. Bên cạnh đó, trải qua các giai đoạn tiến hóa, cơ thể người là một khối
thống nhất, không có bộ phận nào là thừa. Việc lấy gân ở vùng này đem ghép
cho vùng kia thực chất là việc chấp nhận hy sinh chức năng ít quan trọng ở
vùng này để lập lại chức năng quan trọng hơn ở vùng khác, chứ không phải là
đưa chân tổn thương trở về hoàn toàn như chân lành. Đồng thời, nhiều tai
biến có thể gặp tại chỗ lấy mảnh ghép tự thân như vỡ xương bánh chè, đứt
phần gân bánh chè còn lại, yếu hệ thống duỗi gối, yếu động tác khép đùi,
giảm sự vững chắc mặt trong khớp gối, tổn thương các nhánh thần kinh tại vị
trí lấy gân [6],[7],[8],[9],[10],[11].
Sử dụng gân xương đồng loại trong phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo
trước đã phát triển và có kết quả tốt [12],[13],[14],[15]. Loại vật liệu này đảm
bảo về số lượng đủ để làm lại cả hai bó dây chằng chéo trước hoặc nhiều dây
chằng cùng lúc, với chiều dài và đường kính phù hợp với từng bệnh nhân; vừa
đảm bảo về chất lượng do cấu trúc vi thể không thay đổi so vật liệu tự thân
[12], tránh được các tai biến tại chỗ lấy gân [16],[17],[18],[19],[9]. Ưu điểm
nhất là gân bánh chè có hai chốt xương ở hai đầu với độ bền lớn hơn dây
chằng chéo trước thông thường [9] và cơ chế liền hai đầu mảnh ghép trong
đường hầm xương là cơ chế xương - xương, chắc nhất và nhanh nhất so với
tất cả các loại mảnh ghép khác [18],[2],[11],[13],[15]. Sử dụng loại vật liệu
này để tái tạo dây chằng chéo trước mới có độ vững chắc và khả năng hình
thành hệ thống mạch máu, thụ thể thần kinh của dây chằng như khi sử dụng
vật liệu tự thân, không thải bỏ mảnh ghép [20],[21],[22]. Nhờ đó đã giúp cho
các phẫu thuật viên có thêm một lựa chọn để điều trị đứt dây chằng chéo
trước, nhất là trên những bệnh nhân mà vật liệu tự thân không đáp ứng được
yêu cầu [23],[24],[25]. Cho đến nay chưa từng có một công trình khoa học
nào sử dụng gân bánh chè đồng loại tái tạo hai bó dây chằng chéo trước được
công bố tại Việt Nam.
