<p>
Khu vực đô thị là nơi có điều kiện sống và sinh hoạt tốt hơn so với khu vực
nông thôn. Người dân sống tại khu vực đô thị thường có điều kiện tiếp cận tốt hơn
với y tế, giáo dục và các dịch vụ xã hội khác. Tuy nhiên, khi mật độ người dân sống
tại khu vực đô thị tăng cao sẽ làm gia tăng các yếu tố có hại đối với sức khỏe, ví dụ:
ô nhiễm không khí và tiếng ồn, nhiễm bẩn thực phẩm và nguồn nước, bùng phát
dịch bệnh và tai nạn thương tích [1]. Khi quá trình đô thị hoá diễn ra nhanh chóng,
đặc biệt tại các nước đang phát triển, tại các đô thị lớn thường xuất hiện những
khu vực có điều kiện sinh hoạt và điều kiện sống không đảm bảo. Quá trình biến
đổi mạnh mẽ về điều kiện kinh tế, xã hội và môi trường tại các khu vực đô thị cũng
tạo ra nhiều thách thức đối với hệ thống y tế như: Chính sách y tế và năng lực hệ
thống y tế cơ sở tại các khu vực đô thị chưa đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức
khỏe (CSSK) của người dân. Tại khu vực đô thị, mặc dù có rất nhiều cơ sở y tế hiện
đại như các bệnh viện, trung tâm y tế tuyến trung ương, tuyến khu vực, nhưng sự
tiếp cận với các dịch vụ khám chữa bệnh (DVKCB) ở nhóm người nghèo còn rất
hạn chế. Có sự phân hóa về chất lượng DVKCB: Những người giàu (có khả năng
chi trả cao) thường được chăm sóc ở những cơ sở y tế chuyên sâu và chất lượng cao
trong khi những người nghèo thì thường nhận được các DVKCB có chất lượng thấp
hơn hoặc các DVKCB “miễn phí”.
Trong những năm qua, Việt Nam đã và đang đạt được những tiến bộ vượt
bậc về phát triển kinh tế, quá trình đô thị hoá ở Việt Nam cũng đang diễn ra một
cách nhanh chóng. Số lượng các khu vực đô thị ở Việt Nam đã tăng từ 500 vào
năm 1990 lên gần 800 vào năm 2009 [2]. Trước tác động của quá trình đô thị
hoá, nhiều đô thị tại Việt Nam đã hình thành những khu vực mà ở đó cuộc sống
và sinh hoạt của người dân gặp nhiều khó khăn với điệu kiện sinh hoạt không đảm
bảo. Mặc dù vậy, hiện tại vẫn chưa có định nghĩa cụ thể nào định nghĩa cụ thể về
các khu vực có điệu kiện sinh hoạt không đảm bảo này.
Ở Việt Nam, đã có một số nghiên cứu so sánh tình hình sức khỏe của người dân
sống ở khu vực đô thị và của người dân sống ở khu vực nông thôn, trong đó chỉ ra rằng
người dân ở khu vực nông thôn có tình trạng sức khỏe và khả năng tiếp cận dịch vụ y
tế rất hạn chế; tỷ lệ khám chữa bệnh (KCB) ở thành thị cao hơn nông thôn. Nhiều
người dân đã rơi vào cảnh vay mượn, nợ nần do chi tiêu cho khám chữa bệnh, trong
đó tỷ lệ này đối với người dân ở khu vực nông thôn luôn cao hơn so với khu vực
thành thị [3-7].
Tuy nhiên, hiện tại ở Việt Nam còn thiếu những nghiên cứu sâu về tình trạng ốm
đau, sử dụng và chi tiêu cho DVKCB của người dân sống tại các khu vực đô thị, trong đó
tập trung vào so sánh 2 nhóm dân cư sinh sống tại khu vực có điệu kiện sinh hoạt đảm bảo
và khu vực có điều kiện sinh hoạt không đảm bảo. Để cung cấp các bằng chứng khoa
học hỗ trợ các nhà quản lý và các nhà hoạch định chính sách trong quá trình xây
dựng các chính sách và can thiệp nhằm cải thiện tình trạng sức khỏe, nâng cao khả
năng tiếp cận và giảm thiểu gánh nặng chi tiêu cho các DVKCB của người dân sống
ở khu vực đô thị tại Việt Nam, đặc biệt là người dân sống ở khu vực đô thị có điều
kiện sinh hoạt không đảm bảo, chúng tôi triển khai đề tài: “Ốm đau, sử dụng và chi
tiêu cho dịch vụ khám chữa bệnh của người dân ở một số khu vực thuộc nội
thành Hà Nội”, với các mục tiêu cụ thể sau:
1. Mô tả và so sánh thực trạng ốm đau, sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh
của người dân ở 2 khu vực có điều kiện sinh hoạt đảm bảo và không đảm
bảo thuộc 4 quận nội thành Hà Nội năm 2012-2013.
2. So sánh gánh nặng chi tiêu cho khám chữa bệnh của người dân ở 2 khu
vực có điều kiện sinh hoạt đảm bảo và không đảm bảo thuộc 4 quận nội
thành Hà Nội năm 2012-2013.
</p>
