MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
“Những người có quan hệ tình cảm thân thiết luôn sẵn sàng giúp nhau
lúc khó khăn!”, Trung1, một người bạn học cũ của tôi và giờ là một thương
nhân khá điển hình cho hàng ngàn thương nhân Ninh Hiệp, ngôi làng buôn
vải và thuốc bắc rất có tiếng của ngoại thành Hà Nội, đã khẳng định như vậy
khi đề cập đến vai trò của các mối quan hệ xã hội ở làng trong hoạt động kinh
doanh. Tôi hỏi lại: “Thế còn trong phát triển việc làm ăn?”. Trung đáp: “Với
anh em hay bạn bè, người ta hỏi vay lúc có sự cố; còn muốn phát triển việc
làm ăn thì người ta sẽ đi vay lãi!”. Đó là những trao đổi giữa chúng tôi cách
đây mấy năm - vào một ngày mùa đông giá rét cuối tháng 12 năm 2011, khi
tôi trở về quê tham dự đám cưới của người quen. Bên chén rượu, sau những
bàn luận dông dài về chính trị, thể thao và phim ảnh, câu chuyện đã đưa đẩy
chúng tôi đến chỗ nói về sự gắn kết giữa quan hệ xã hội ở Ninh Hiệp hiện nay
với công việc buôn bán, công việc mà đại đa số dân cư của làng đang miệt
mài theo đuổi.
