1. Lí do chọn đề tài
Đã từ lâu, qua các công trình nghiên cứu của nhiều nhà giáo dục học danh
tiếng, TK luôn được xem là một PTDH và giáo dục đạo đức mang lại hiệu quả cao.
Bên cạnh việc góp phần thực hiện chức năng truyền bá tri thức, kinh nghiệm từ thế
hệ này sang thế hệ khác, TK còn được xem là phương tiện không thể thiếu được
trong công tác dạy học, giáo dục các phẩm chất, đạo đức cho con người trong
nhiều môi trường khác nhau, đặc biệt là trong nhà trường. Nguyên nhân là do, dù
được thể hiện dưới hình thức biểu đạt nào, TK bao giờ cũng phản ánh các quan hệ
đạo đức cơ bản của con người trong đời sống xã hội, đồng thời luôn chứa đựng
những bài học nhân sinh vô cùng sâu sắc. Vì thế, dùng TK để dạy học và giáo dục
đạo đức chính là sự “viện dẫn” những bài học luân lí đạo đức kết tinh trong các TK
để hướng tới mục tiêu của bài học. Đây được xem là con đường, cách thức rất phù
hợp với lí luận dạy học cũng như quy luật nhận thức của con người. Nguyễn Văn
Ngọc - học giả nổi tiếng ở nước ta thế kỉ XX đã từng đưa ra quan điểm rất được
đồng tình là: con đường giáo dục luân lý, đạo đức muốn cho dễ thấm thía vào tâm
linh người ta thì nên “đem cái ý này mà gửi vào nhời kia, đưa cái tư tưởng của mình
mà mượn người khác, mượn loài vật, mượn cây cối, mượn thần, Phật,.” [78; tr.6],
tức là nên sử dụng TK theo tinh thần:
“Cứ nói thuần luân lý, thì dễ sinh lòng chán nản;
Có mượn truyện kể ra, thì luân lý mới trôi chảy” [78; tr.6]
