<p>
Ung thư phổi là bệnh ác tính phát triển từ biểu mô phế quản, tiểu phế
quản, phế nang hoặc từ các tuyến của phế quản. Đây là loại ung thư thường
gặp nhất và là nguyên nhân gây tử vong cao nhất trong các bệnh ung thư ở
nhiều nước trên thế giới, cũng như ở Việt Nam. Mỗi năm, trên toàn thế giới
ước tính có khoảng 1,8 triệu người mắc và 1,59 triệu người tử vong do ung
thư phổi. Tại Mỹ, theo báo cáo mới nhất năm 2016, ước tính mỗi năm có
khoảng 221.200 ca mắc mới chiếm 13% tổng số các trường hợp được chẩn
đoán ung thư và 160.340 người tử vong do ung thư phổi, chiếm tỷ lệ 28%
tổng số người được chẩn đoán ung thư [1],[2]. Tại các nước thuộc liên hiệp
Anh, trong năm 2009 có khoảng 41.428 ca mắc mới trong đó có 23.041
(56%) là nam giới và 18.387 (44%) là nữ giới [3]. Tại Việt Nam, ung thư phổi
đứng hàng đầu ở nam giới. Ước tính cả nước hàng năm có khoảng 6.905 ca
ung thư phổi mới mắc [4]. Tại khoa Hô hấp bệnh viện Bạch Mai, số các
trường hợp ung thư phổi nhập viện tăng đều hàng năm, đứng hàng thứ hai chỉ
sau bệnh phổi mạn tính tắc nghẽn [5],[6].
Theo phân loại của Tổ chức y tế thế giới (WHO), ung thư phổi được
chia làm hai nhóm chính dựa trên đặc điểm mô bệnh học là ung thư phổi
không tế bào nhỏ (UTPKTBN) và ung thư phổi tế bào nhỏ (UTPTBN), trong
đó UTPKTBN chiếm 80 - 85% [7].
Ngày nay, người ta đã xác định được nhiều nguyên nhân gây ung thư
phổi, trong đó đại đa số ung thư phổi là do các chất sinh ung thư và các yếu tố
tạo u vào cơ thể theo đường hút thuốc, hóa chất gây ung thư và yếu tố môi
trường. Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ cũng như là nguyên nhân rõ ràng nhất
liên quan đến ung thư phổi. Theo nghiên cứu của Mỹ, hút thuốc là nguyên
nhân của 90% các trường hợp được chẩn đoán ung thư phổi, ở Anh là 87%.
Tuy nhiên, những báo cáo cũng chỉ ra rằng chỉ 20% người hút thuốc bị ung
thư phổi, điều đó cho thấy những biến thể di truyền và yếu tố môi trường khác
đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển của bệnh ung
thư phổi [8],[9].
Cytochrome P450 (CYPs) là một liên họ lớn chứa các hemoprotein xúc
tác rất nhiều phản ứng enzym khác nhau để chuyển hóa các hợp chất nội và
ngoại sinh [10]. Trong đó CYP1A1 và CYP2D6 là những enzym có vai trò
hoạt hóa các chất gây ung thư sinh ra từ khói thuốc như nicotine và các
hydrocacbon có nhân thơm để giảm nguy cơ gây đột biến DNA [11]. Vì lý do
nào đó những người mang gen CYP1A1, CYP2D6 bị đột biến làm giảm khả
năng bảo vệ tế bào phổi từ các tác nhân trên dẫn đến bị UTP. Để góp phần
hiểu rõ hơn về mối liên quan giữa các dạng đa hình thái đơn các gen
CYP1A1, CYP2D6 và một số yếu tố nguy cơ của bệnh ung thư phổi, đề tài
“Sự phân bố kiểu gen CYP1A1, CYP2D6 ở bệnh nhân ung thƣ phổi”
được tiến hành với 2 mục tiêu:
1. Xác định tỷ lệ và sự phân bố kiểu gen của một số đa hình thái đơn
trên các gen CYP1A1, CYP2D6 ở nhóm bệnh nhân ung thư phổi và
nhóm đối chứng.
2. Đánh giá mối tương quan giữa các dạng đa hình thái đơn các gen
CYP1A1, CYP2D6 với một số yếu tố nguy cơ ở bệnh ung thư phổi.
</p>
