Trên thế giới, trong khi cuộc chiến với các bệnh truyền nhiễm đã biết
trước đây vẫn đang tiếp diễn thì các mối đe dọa bệnh tật mới lại xuất hiện.
Mặc dù một số bệnh có thể được dự phòng, chữa trị và thanh toán nhờ việc sử
dụng kháng sinh, vắc xin, hoá chất và các nỗ lực y tế khác nhưng một số bệnh
mới nổi khác lại xuất hiện như SARS, Ebola, HIV/AIDS, cúm H5N1.Nhiều
bệnh truyền nhiễm tiếp tục diễn biến phức tạp như lao kháng thuốc, sốt rét
kháng thuốc; các bệnh liên quan đến môi trường, nếp sống cũng gia tăng ảnh
hưởng tới sức khỏe của nhân loại và sự phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc
gia. Ngoài ra, một vụ dịch ở bất cứ nơi nào trên thế giới chỉ cần vài giờ đã có
thể trở thành mối đe dọa cho một khu vực khác và thậm chí là cho toàn cầu.
Giám sát bệnh truyền nhiễm là một phần của hệ thống giám sát công cộng
và hệ thống thông tin y tế. Mục tiêu của hệ thống giám sát và việc sử dụng các
thông tin minh chứng quyết định việc thu thập số liệu và thông tin trong hệ thống
đó. Các nước trên thế giới đều thực hiện hoạt động giám sát đối với bệnh truyền
nhiễm gây dịch với nhiều hình thức khác nhau nhưng về cơ bản đều tập trung
vào các bệnh truyền nhiễm gây dịch đe dọa đến sức khoẻ con người và cách đáp
ứng phòng chống các bệnh dịch đó. Có sự khác biệt và đa dạng hoá của các loại
hình giám sát, năng lực thực hiện và tính bền vững của hệ thống giám sát bệnh
truyền nhiễm giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển. Tuy nhiên,
do sự lan truyền bệnh truyền nhiễm trên toàn cầu nên mối quan tâm chung của
thế giới và khu vực là cải thiện hệ thống giám sát và đáp ứng phòng chống dịch
có hiệu quả. Đến nay, vẫn chưa có một hệ thống giám sát nào hoàn chỉnh, do vậy
WHO đã khuyến cáo mỗi quốc gia cần thiết phải thực hiện đánh giá định kỳ tổng
thể hệ thống giám sát để đưa ra các vấn đề ưu tiên trong kiểm soát bệnh dịch và
tăng cường hiệu quả của hệ thống [111]
